LỊCH SỬ KHẨN HOANG MIỀN NAM - Trang 6

chính phủ kiểm soát chặt chẽ việc khẩn hoang, nhưng cũng có lúc người
dân được dễ dãi. Nhiều vùng đất tuy người Cao Miên chưa chánh thức
nhượng cho ta nhưng dân ta đã đến khẩn hoang, hoặc ngược lại, đã nhượng
từ lâu nhưng vẫn còn hoang phế.
Cuộc vận động phối hợp quân sự, chính trị và kỹ thuật này có thể chia ra
từng thời kỳ :
1) Từ các chúa Nguyễn đến những năm cuối đời Gia Long : Khai khẩn
vùng đất phù sa tốt, đất giồng ven sông, đất cù lao theo nhu cầu phát triển
xứ Đàng Trong, phục quốc và củng cố quốc gia.
Còn lại các vùng nước ngập sâu vào mùa mưa, đất quá phèn, rừng Sác.
Vùng người Miên tập trung, trên nguyên tắc thì để nguyên vẹn (Rạch Giá,
Sóc Trăng, Trà Vinh, Châu Đốc).
Thành lập các trấn Biên Hòa, Gia Định, Định Tường và Vĩnh Thanh.
2) Từ cuối đời Gia Long tới cuối đời Minh Mạng : Khai khẩn phía hữu
ngạn Hậu Giang, nối qua vùng đồi núi Thất Sơn, vì nhu cầu xác định biên
giới Việt Miên. Khai khẩn vùng đồi núi, vùng đất thấp, canh tác những lõm
đất nhỏ mà cao ráo, giữa vùng nước ngập lụt.
Thành lập tỉnh An Giang, tách ra từ trấn Vĩnh Thanh.
3) Từ đời Thiệu Trị tới đời Tự Đức : Khai khẩn những điểm chiến lược,
nhằm đề phòng nội loạn ở phía Hậu Giang, chánh sách đồn điền được thúc
đẩy mạnh.
Thực dân Pháp đến, nhằm mục đích bóc lột nhân công rẻ tiền, và xuất cảng
tài nguyên, đã thực hiện được vài việc đáng kể :
1) Cho đào kinh để chuyên chở lúa gạo, giúp giao thông vận tải được dễ
dàng, đồng thời rút bớt nước vào mùa lụt từ Hậu Giang ra Vịnh Xiêm La.
Vùng đất phèn, tạm gọi là phù sa mới, không còn bị nước ngập quá cao.
Việc chuyên chở sản phảm về Sài Gòn ít tốn kém hơn trước.
Thành lập các tỉnh mới : Rạch Giá, Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, vùng
này trở thành nơi dư lúa gạo, nhờ dân ít mà mức sản xuất cao. Khai khẩn
rừng tràm và đồng cỏ.
2) Thúc đẩy việc làm ruộng sạ, nhờ chọn các giống lúa thích hợp hơn, giúp
vùng đất thấp ở Long Xuyên, Châu Đốc và Đồng Tháp Mười canh tác