đạo Trại II giao nhiệm vụ liên lạc, địch vận, trật tự đã phải cắn răng nuốt
hận ký vào bản kiến nghị phản động, chịu trá hàng để hoạt động nội tuyến
phục vụ cuộc đấu tranh lâu dài.
Những người chông kí kiến nghị bị cấm cố tại khám một và khám 13,
sau đó cưỡng bức lao động khổ sai với mức rất nặng. Bốn tháng sau, đến
Tết nguyên đán Canh Tý (1960), địch mới giải toả đợt khủng bố này, ba tù
chính trị Trại II đã chết vì tra tấn, đày ải. Trong thời gian này, Ban lãnh đạo
Trại II đã liên hệ với tù án chính trị ở Trại III, dự kiến hình thành Đảo ủy,
gồm:
– Một ủy viên ở Trại I (tượng trưng bằng ý kiến của tập thể Trại I).
– Hai ủy viên ở Trại II: Nguyễn Hài (tức Hân ở Huế), Tôn Diêm (Quảng
Ngãi).
– Hai ủy viên ở Trại III: Lê Minh Nê, Nguyễn Thế Vịnh.
Trên thực tế, lực lượng ưu tú nhất của tù chính trị Trại I, trung tâm của
cuộc đấu tranh bảo vệ khí tiết không tham gia Đảo ủy. Vì thế, những cố
gắng của Ban lãnh đạo tù chính trị Trại II và Trại III để hình thành Đảo ủy
mang tính chất mặt trận tù nhân, liên hiệp tranh đấu hơn là một Bộ tham
mưu chiến đấu. Tổ chức Đảo ủy này chưa tiêu biểu cho bộ phận ưu tú nhất
của tù chính trị đang đấu tranh một mất một còn để bảo vệ khí tiết cách
mạng, chống ly khai Đảng, chống mọi thủ đoạn tố cộng, diệt cộng của kẻ
thù.
Các thủ đoạn “tố cộng - diệt cộng” trong tù của Mỹ ngụy đã làm phân
hóa và chia cắt rất sâu giữa các trại tù, giữa tù chính trị có án và không án,
giữa tù cấm cố và tù khổ sai, giữa những người chống trực diện, chống toàn
diện và những người chống có mức độ, chống từng lúc, từng phần. Chính
vì vậy mà các tổ chức từng xưng danh là “Đảo ủy” trong giai đoạn này đều
không tương xứng với danh xưng, bởi lẽ những đại biểu ưu tú nhất đã bị
cấm cố nghiêm ngặt, không có điều kiện tổ chức và chỉ đạo. Ngược lại,
người tù chính trị ở khu vực khổ sai có điều kiện liên lạc, tổ chức và hoạt
động lại không đủ phẩm chất, năng lực và bản lĩnh trong vai trò “Đảo ủy”.
