chủ khu Đại Thế Giới cùng nhiều cơ sở ăn chơi nổi tiếng trong giới tài
phiệt ở Chợ Lớn. Đại bị tù trong đợt chính quyền Diệm tảo thanh Bình
Xuyên vì tội cung cấp tài chính cho Bảy Viễn. Trải qua nhiều nhà lao, tất ca
các chúa ngục đều nể Đại. Đại mắc một chứng bệnh nan y về đường ruột
mà các bác sĩ của ngụy quyền đều không chẩn đoán được.
Bằng tất cả kinh nghiệm thực tiễn và dày công học hỏi, Phan Thanh
Nhàn phát hiện ra một viên sạn lớn đã tích tụ lâu năm trong ruột bệnh nhân
và xử lý thành công, đẩy viên sạn trôi dần về phía hậu môn, gắp ra. Sau lần
ấy, Huỳnh Đại tạ ơn cứu mạng, viết thư về nhà nhờ mua hàng trăm lọ
Pénixinine và nhiều loại thuốc bổ tặng tủ thuốc của tù chính trị. Đại từ bỏ
cả đặc quyền mà phó tỉnh trưởng Tăng Tư cho ở lại tư dinh, xin được vào
trại ở chung với tù chính trị.
Phan Phước tức Phan Đình Phước sinh năm 1926 tại ấp Dạ, núi Tròn, xã
Tịnh Minh, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, con ông Phan Tuy và bà
Bạch Thị Tôn. Nhờ có bản lý lịch suôn sẻ, là giáo viên chỉ tham gia liên lạc
cho Việt cộng nên đã được bộ phận trách nhiệm cấy vào hàng ngũ trật tự từ
những ngày ra đảo, chui sâu vào trật tự chuồng cọp. Anh giữ đầu mối liên
lạc, tiếp tế rất quan trọng, góp phần đắc lực trong việc nuôi dưỡng, bảo vệ
tính mạng các chiến sĩ chống ly khai ở chuồng cọp.
Phan Phước là con thoi phối hợp chủ trương và hành động giữa lực
lượng chống ly khai và lực lượng vươn lên kiến tạo lập trường khí tiết ở
các trại. Do công tác yêu cầu tuyệt đối bí mật, anh phải chịu tiếng là phần
tử ly khai, phản bội, làm tay sai cho địch. Đến ngày được trả tự do, trở về
với đội ngũ, tiếng xấu còn mang theo cho đến khi anh ngã xuống trên chiến
trường miền Trung. Phan Phước chỉ là một trong nhiều trường hợp thầm
lặng hy sinh, chịu đựng những nỗi cay nghiệt trên mặt trận nhà tù thầm
lặng ấy.
Ở Côn Đảo còn có 50 tù nhân người Hoa mang quốc tịch Trung Quốc bị
câu lưu vì tội chống chủ trương cưỡng bức nhập quốc tịch Việt Nam cộng
hoà dưới chế độ Diệm. Ngoại trừ một vài trường hợp tham gia bộ máy trật
tự, đàn áp tù nhân như Huỳnh Bắc, Lý Sanh, còn đại bộ phận đã tham gia
