phủ nhà Thanh không được nhường đảo Hải Nam cho nước khác. Mấy năm
sau, Pháp lại buộc nhà Thanh cho Pháp thuê Quảng Châu Loan.
Năm 1897, Anh buộc nhà Thanh cắt nhượng một bộ phận núi Dã
Nhân ở Vân Nam, mở thêm các cảng Ngô Châu, Tầm Thủy trên sông Tây
Giang. Năm sau, lại cưỡng bức nhà Thanh cho thuê Uy Hải Vệ, bán đảo
Cửu Long, các hòn đảo gần Hương Cảng và ở hai vịnh Đại Bằng và Thẩm
Quyến.
Đức phái quân chiếm đóng Giao Châu Loan, giành được quyền xây
dựng đường sắt Giao Tế ở Sơn Đông và quyền khai mỏ ở khu vực hai bên
đường sắt với phạm vi 15 kilômét.
Đế quốc Nga thì ngoài một số quyền lợi còn được xây dựng đường sắt
từ Hắc Long Giang, Cát Lâm đến Hải Sâm Uy. Năm 1897, Nga chiếm Lữ
Thuận, Đại Liên.
Để cùng nhau chia cắt Trung Quốc một cách êm thấm, các nước tư
bản đã tạm thừa nhận những phạm vi thế lực của nhau. Anh, Pháp được
hưởng chung mọi quyền lợi ở hai tỉnh: Tứ Xuyên, Vân Nam. Đức độc
quyền xây dựng đường sắt từ Sơn Đông đến Thiên Tân. Anh xây dựng
đường sắt từ Nam Sơn Đông đến Trấn Giang. Chúng đòi nhà Thanh thừa
nhận lưu vực Trường Giang là “phạm vi thế lực” của đế quốc Anh. Phía
bắc Trường Thành là “phạm vi thế lực” của đế quốc Nga. Nhật cũng cưỡng
ép chính phủ Mãn Thanh không được cắt nhượng Phúc Kiến cho các nước
khác, coi đó là “phạm vi thế lực” của Nhật.
Sự phân chia phạm vi thế lực càng làm cho kinh tế Trung Quốc bị phụ
thuộc vào các nước đế quốc, tất cả các mạch máu kinh tế đều nằm trong tay
chúng. Mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt.
b) Chính sách “mở cửa” của đế quốc Mỹ
Sau chiến tranh Giáp Ngọ, bọn đế quốc điên cuồng chia cắt Trung
Quốc, đế quốc Mỹ tuy là kẻ tham gia tích cực được quyền đầu tư xây dựng
con đường sắt Việt-Hán, nhưng không có căn cứ quân sự và cũng không
