trò tiến bộ, quan hệ sản xuất phù hợp với sức sản xuất mặc dầu đối với
quần chúng nhân dân nó vẫn tiến hành bóc lột và đàn áp họ.
II - QUÁ TRÌNH TÍCH LŨY NGUYÊN THỦY Ở
NƯỚC ANH
Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế phong kiến, cuộc cách mạng tư
sản Anh đã xóa bỏ được những trở ngại đối với sức sản xuất mới. Những
yếu tố kinh tế tư bản chủ nghĩa có điều kiện thuận lợi, phát triển mạnh mẽ.
Quá trình tích lũy nguyên thủy diễn ra suốt thế kỷ XVII và XVIII là những
tiền đề của sự chuyển biến trong nền công nghiệp Anh.
Sự chuyển biến căn bản trong chế độ ruộng đất
Một trong những điều kiện quan trọng nhất chuẩn bị cho cuộc cách
mạng công nghiệp là sự chuyển biến trong chế độ ruộng đất hay còn gọi là
cuộc cách mạng nông nghiệp.
Trong suốt thế kỷ XVI và XVII, ở Anh đã từng diễn ra hiện tượng địa
chủ bao chiếm ruộng đất công xã và đuổi nông dân ra khỏi đất đai canh tác
của họ. Đến thế kỷ XVIII, quá trình đó được tiến hành trên quy mô lớn.
Nếu trong hai thế kỷ trước, vương triều Tuyđo và Schiua ra lệnh cấm rào
đất thì tới nay, Nghị viện Anh lại công khai cho phép bọn địa chủ chiếm cứ
đất đai của công xã và đuổi nông dân đi nơi khác.
Trong 60 năm đầu thế kỷ XVIII, chính phủ han hành 208 điều luật cho
phép địa chủ chiếm 312 ngàn mẫu Anh. Trong 40 năm sau, 2.000 điều luật
của chính phủ làm cho công điền bị rào thêm 3.180 ngàn mẫu Anh, nhiều
gấp 10 lần so với trước.
Như vậy, luật về rào đất công là sự cướp đoạt ruộng đất được nghị
viện hợp pháp hóa.
Kết quả đầu tiên của sự chuyển biến trong nông nghiệp là sự phát triển
của chế độ trang trại. Chủ đất không trực tiếp canh tác mà trao ruộng đất
