Thiên hoàng là người có quyền tối thượng, quyền giải tán Quốc hội,
xóa bỏ những đạo luật mặc dầu Quốc hội đã phê chuẩn, quyền tuyên chiến,
đình chiến, điều chỉnh và phân bổ ngân sách, quyền bổ nhiệm bộ trưởng.
Sau khi Hiến pháp ra đời, đường lối chính trị của Nhật trong thời kỳ
Minh Trị là đường lối của tập đoàn quân phiệt, phát triển lực lượng quân
sự, tiến hành chiến tranh xâm lược, xây dựng nền kinh tế theo hướng phục
vụ chiến tranh. Hiến pháp đã khẳng định sự chọn lựa thể chế phù hợp với
giới quý tộc quân phiệt tư bản Nhật Bản, dẫn Nhật Bản đi đến con đường
phát triển chủ nghĩa quân phiệt.
5. Phong trào công nhân
Thời kỳ tích lũy tư bản đầu tiên ở Nhật gắn liền với sự bóc lột vô cùng
nặng nề của chủ nghĩa tư bản. Công nhân nữ và trẻ em làm việc trong các
công xưởng bị bóc lột tàn nhẫn. Trẻ em 8 tuổi cũng phải đi làm thuê. Người
lao động phải làm việc từ 15 - 16 giờ một ngày, dưới sự kiểm soát gắt gao
của bọn chủ.
Sự bóc lột nặng nề đã dẫn tới nhiều cuộc đấu tranh phản kháng: năm
1872-1878 công nhân mỏ Takashima bạo động. 1881 công nhân dệt bạo
động. Vào năm 90 của thế kỷ XIX làn sóng nổi dậy ngày càng nhiều. Trong
phong trào rầm rộ đó, Đảng Xã hội dân chủ Nhật Bản ra đời dưới sự lãnh
đạo của Katayama Sen.
Katayama Sen xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo. Năm 23
tuổi, ông làm công nhân in ở Tôkyô. Ông là người thông minh, có nghị lực,
hoạt động trong phong trào công nhân vào giữa năm 90 của thế kỷ XIX,
chủ yếu trong phong trào công nhân sản xuất vũ khí và công nhân luyện
gang thép, kỹ nghệ quân sự. Ông xuất bản báo Thế giới lao động, cơ quan
ngôn luận đấu tranh cho quyền lợi phong trào công nhân. Năm 1898,
Katayama Sen đã lãnh đạo công nhân đường sắt bãi công thắng lợi sau
hàng tháng trời.
