1. Sự biến đổi trong công nghiệp và các thành thị
Đến cuối thế kỷ XVIII, cuộc cách mạng công nghiệp vẫn chưa kết
thúc. Phải trải qua một thời gian dài chuyển biến trong các ngành giao
thông vận tải và chế tạo máy móc nó mới hoàn thành vào những năm 60
của thế kỷ XIX. Tuy mới là bước đầu, nó cũng đã góp phần rất lớn trong sự
phát triển các ngành công nghiệp. Khối lượng hàng hóa do máy móc chế
tạo tăng lên rõ rệt. Đặc biệt là khối lượng bông nhập cảng để cung cấp cho
công nghiệp dệt tăng lên gấp nhiều lần.
Đầu thế kỷ XVIII, nước Anh nhập không quá 1 triệu livrơ bông. Vậy
mà đến năm 1764 đã nhập 3,8 triệu và 1789 lên tới 32,4 triệu. Về da, tính
riêng một trung tâm Lancatsia, năm 1788 sản xuất 75 nghìn tấm và đến
năm 1817 lên tới 490 nghìn tấm. Tốc độ phát triển của các ngành công
nghiệp nặng cũng tăng lên nhanh chóng. Về gang, năm 1720 chỉ sản xuất
18 nghìn tấn, đến 1802 đã lên 250 nghìn tấn. Về than đá, năm 1750 là hơn
4 triệu tấn, đến 1795 lên tới 10 triệu tấn.
Sự phát triển của công nghiệp làm thay đổi bản đồ địa lý kinh tế của
nước Anh. Luân Đôn trở thành một trung tâm thương mại với 80 vạn dân,
là thành phố đầu tiên của châu Âu tiến lên con đường công nghiệp hóa và
trở thành thị trường của thế giới. Nếu trước đây, phần lớn trung tâm công
thương nghiệp và các vùng đông dân cư tập trung ở miền Đông Nam thì
trong thời gian cách mạng công nghiệp, một bộ phận quan trọng của nền
kinh tế được chuyển về phía tây bắc. Ở đó nhiều nhà máy được xây dựng
gần mỏ than và mỏ sắt, dần dần hình thành những thành phố mới,
Manxextơ, Biêcminhham, Livecpun và nhiều thành phố khác trở thành
những trung tâm công nghiệp mới của nước Anh.
2. Sự ra đời của giai cấp vô sản và cuộc đấu tranh ban đầu.
Cuộc cách mạng công nghiệp không chỉ làm thay đổi lực lượng sản
xuất mà còn gây nên một sự chuyển biến sâu sắc trong quan hệ xã hội.
Ngay nội bộ giai cấp tư sản cũng bị phân hóa dưới ảnh hưởng của cuộc
