loại công nghiệp thực phẩm, làm giấy, làm kính, làm diêm cũng phát triển.
Tư sản dân tộc cũng bắt đầu tham gia xây dựng công nghiệp dân dụng cho
thành phố. Nhiều thành phố bắt đầu có xưởng bóng đèn điện, nhà máy
nước lớn nhất là nhà máy nước Hán Khẩu xây dựng từ năm 1906, và nhà
máy nước ở Bắc Kinh xây dựng năm 1908.
Về công nghiệp nặng, ngoài công nghiệp mỏ tương đối phát đạt, còn
các ngành gang thép, chế tạo máy móc đều rất yếu.
Công nghiệp Trung Quốc tuy được xây dựng, nhưng quy mô rất nhỏ
và vốn ít. Phần nhiều giá trị thiết bị của các công xưởng đều rất thấp, nhiều
công xưởng tuy thuê nhiều công nhân, song vốn đầu tư thì lại rất ít, đặc biệt
là các xưởng tơ và xưởng diêm, với các thiết bị rất đơn giản. Sản phẩm
công nghiệp chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
Quan hệ sản xuất phong kiến vẫn giữ địa vị chi phối xã hội.
Tụy vậy, công nghiệp Trung Quốc trong giai đoạn này có phát triển
đôi chút là vì thị trường hàng hóa của Trung Quốc dần dần được mở rộng.
Đường sắt tăng nhanh, từ năm 1895 cố 364km đến năm 1913 lên tới
9.618km, xe lửa chở hàng tăng gần gấp đôi, trọng tải các tàu thuyền vào
cảng tăng gấp 4 lần.
Trong thời gian này phong trào đấu tranh của quần chúng đòi thu hồi
quyền lợi, xây dựng công nghiệp, chống sự xâm lược bằng kinh tế của đế
quốc lên cao. Điều này, đã làm cho kinh tế tư bản chủ nghĩa của Trung
Quốc có điều kiện phát triển nhanh.
Đồng thời, qua cuộc đấu tranh lâu dài của quần chúng nhân dân, nhà
Thanh nhượng bộ đôi chút, tiến hành một số cải cách, trong đó có chính
sách khuyến khích công thương nghiệp.
Sự phát triển tư bản chủ nghĩa ở Trung Quốc rất chậm chạp và què
quặt. Giai cấp tư sản mới ra đời đòi các nước đế quốc phải trả lại cho Trung
Quốc nhiều quyền lợi, giai cấp phong kiến phải nới rộng các quy định về
kinh tế và chính trị. Việc xây dựng đường sắt ở Trung Quốc đều do các
nước tư bản chia nhau quản lý. Nhưng từ sau chiến tranh Trung-Nhật,
