đàn áp cách mạng.
Cách mạng Tân Hợi có ý nghĩa lịch sử vô cùng to lớn. Nó đã kết thúc
nền thống trị mấy nghìn năm của chế độ quân chủ phong kiến trong lịch sử
Trung Quốc, làm cho tư tưởng cộng hòa dân chủ ăn sâu bắt rễ vào quần
chúng. Nó tạo điều kiện cho tư tưởng dân chủ cách mạng xâm nhập và phát
triển trên đất Trung Hoa. Trong quá trình đấu tranh, ý thức dân tộc, ý thức
cách mạng phát triển mạnh mẽ. Phong trào cách mạng của quần chúng làm
cho bọn thống trị phải có nhượng bộ nhất định, không dám ăn cướp của
nhân dân một cách trắng trợn như trước.
Trong bài Châu Á thức tỉnh, Lênin đã gọi phong trào cách mạng nói
chung và phong trào Cách mạng Tân Hợi nói riêng là “cơn bão táp cách
mạng”.
- Cuộc cách mạng xã hội và nhất là tư tưởng của Tôn Trung Sơn đã có
ảnh hưởng nhất định đến nhiều nước Đông Nam Á. Một số nhà yêu nước ở
Việt Nam, Inđônêxia, Malaixia đầu thế kỷ XX cũng mang ít nhiều màu sắc
của trào lưu mới đó.
IV. TRUNG QUỐC SAU CÁCH MẠNG TÂN
HỢl
Sau khi Viên Thế Khải lên làm Tổng thống, những thủ lĩnh phái cách
mạng như Tống Giáo Nhân, Hoàng Hưng v.v… đều mơ tưởng là sẽ thực
hiện chế độ dân chủ cộng hòa tư sản dưới sự thống Trị của Viên. Đồng
Minh hội cải tổ thành Quốc dân đảng, hy vọng sẽ thông qua Quốc hội hạn
chế quyền lực của Viên Thế Khải.
Tháng 4-1913 Quốc hội họp. Trong Quốc hội, Quốc dân đảng chiếm
đa số ghế. Để đối phó với tình trạng trên, Viên Thế Khải mua chuộc phái
quan liêu, tổ chức Đảng tiến bộ để chống lại Quốc dân đảng, đồng thời bổ
sung quân đội, chuẩn bị dùng công cụ bạo lực để tiêu diệt phái cách mạng.
Viên Thế Khải tìm cách dựa vào bọn đế quốc. Các nước đế quốc đều có âm
