Chương XVIII - MÃ LAI
I. XÃ HỘI MÃ LAI VÀ SỰ XÂM NHẬP CỦA
THỰC DÂN PHƯƠNG TÂY
1. Xã hội Mã Lai trước khi thực dân phương Tây xâm lược
Án ngữ cửa ngõ của con đường qua lại giữa nhiều đại dương, bán đảo
Mã Lai chiếm một vị trí địa lý lịch sử đặc biệt. Nơi đây từng chứng kiến sự
gặp gỡ những trào lưu văn minh phương Đông. Nền văn minh Ấn Độ,
Trung Hoa đã để lại đây nhiều dấu ấn. Vào thời kỳ cận đại, eo biển Mã Lai
trở thành nơi thông thương quan trọng giữa châu Á phì nhiêu và châu Âu tư
bản đang khao khát thị trường, vì thế Mã Lai trở thành miếng mồi tranh
chấp giữa các nước tư bản.
Về chính tri, Mã Lai là một bán đảo gồm nhiều vương quốc, trong lịch
sử hầu như chưa bao giờ thống nhất. Những vương quốc nhỏ này cô lập với
nhau, tự làm yếu mình đi rất nhiều nên thường bị thế lực bên ngoài xâu xé.
Mã Lai bị kẹt giữa hai thế lực phong kiến tương đối mạnh là Xiêm và
Inđônêxia. Xiêm từ phương Bắc xuống và Inđônêxia từ Xumatơra, Giava
lên. Sự phân cắt phong kiến trên bán đảo đã tạo nên tình hình là một số
vương quốc lớn mạnh hơn luôn luôn dùng quân sự bắt một số vương quốc
nhỏ bé thần phục. Vương quốc Giôho đã từng khống chế một vùng rộng lớn
phía nam bán đảo và cả một phần đất đai của Xumatơra.
Ảnh hưởng của đạo Ítxlam ở vùng này rất mạnh. Vào thế kỷ XIV-XV,
đạo Ítxlam đã giành được địa vị thống trị. Các quốc vương mang danh hiệu
Suntan được tôn là người thay chúa Ala trị vì vương quốc. Suntan có quyền
hành tuyệt đối, thống trị cả phần hồn lẫn phần xác của thần dân. Những
