Ngày 3 tháng 7 năm 1907 thực dân Pháp đưa quân vào đóng ở các tỉnh
Bátđomboong,
Sixôphôn và XiêmRiệp theo hiệp ước Xiêm-Pháp. Gần nửa thế kỷ,
tỉnh này phụ thuộc Xiêm, bây giờ trở về với Campuchia, nhưng là trở về
trong khi đất nước bị nô lệ. Tỉnh trưởng Bátđomboong không muốn chấp
nhận làm nô lệ cho Pháp, nên cùng nhân dân chống lại. Một viên quan khác
là Vixe Nhu cũng đứng lên khởi nghĩa. Thực dân Pháp phải vất vả một thời
gian, huy động hàng trăm lính đối phó với nghĩa quân ở vùng đất hiểm trở.
Năm 1908, nghĩa quân hoạt động mạnh gây cho thực dân Pháp nhiều tổn
thất nặng nề.
Nhưng sang năm 1909, nghĩa quân bị quân Pháp đàn áp, lực lượng
phân tán, yếu dần và tan rã vào cuối năm đó.
Phong trào đấu tranh của nhân dân thiểu số dưới sự lãnh đạo của Pa
Trangluông
Phía đông tỉnh Krachiê là địa bàn cư trú của dân tộc thiểu số. Nhân
dân ở đây còn sống trong thời kỳ bộ lạc. Thực dân Pháp bắt nhân dân làm
lao dịch, xây đồn bót nặng nhọc và bị đối xử rất tàn tệ. Vốn yêu tự do
không chịu sự ràng buộc áp bức, họ đã đứng lên giết sạch bọn lính đồn
Pruxa và đốt cháy đồn.
Thực dân Pháp định lợi dụng mua chuộc các tù trưởng để ổn định tình
hình. Nhưng các tù trưởng ở đây đã giả vờ quy thuận, tổ chức nhân dân bất
thần tấn công tiêu diệt toàn bộ lính Pháp cùng tên chỉ huy của chúng.
Thực dân Pháp phải dùng chính sách kết hợp quân sự và kinh tế để
bao vây, bình định vùng này. Chúng tăng thêm quân, xây dựng đồn bót ở
các địa điểm giao thông quan trọng. Chúng đồng thời bao vây, không cấp
muối và các vật dụng khác. Phong trào tan rã dần. Chỉ còn Pa Trangluông
người lãnh tụ chiến đấu kiên cường bất khuất, tiếp tục đấu tranh nhưng cuối
cùng cũng bị thất bại.
Cuộc đấu tranh của nhân dân Campuchia vào đầu thế kỷ XX, chứng tỏ
sức sống kiên cường của một dân tộc vốn yêu tự do. Những chính sách bóc
