được trang bị máy mới, trong đó có nơi thuê đến 400 công nhân. Nhà máy
cưa lớn đầu tiên ra đời năm 1894 thì chỉ vài năm sau đã có 4 nhà máy cưa.
Công ty xe điện được thành lập năm 1887, sớm nhất so với các nước khác
ở Đông Nam Ấ.
Nhưng bên cạnh các cơ sở kinh doanh của người Xiêm, tư sản Hoa
kiều cũng nắm nhiều ngành kinh tế quan trọng, mở nhiều nhà máy xay, nhà
máy cưa, hiệu buôn và ngân hàng. Sự cạnh tranh của tư sản người Hoa đã
hạn chế bước phát triển của nền kinh tế dân tộc Xiêm.
Từ năm 1892, Rama V tiến hành cuộc cải cách hành chính. Sau khi cử
nhiều đoàn đi nghiên cứu thể chế của một số nước châu Âu, giai cấp thống
trị Xiêm coi mô hình nhà nước quân chủ lập hiến của đế quốc Đức là phù
hợp với tình hình Xiêm. Vua vẫn là người có quyền lực tối cao trong toàn
quốc. Bên cạnh vua có Hội đồng Nhà nước đóng vai trò cơ quan tư vấn,
khởi thảo luật pháp, hoạt động gần như một nghị viện. Bộ máy hành pháp
của triều đình được thay thế bằng Hội đồng chính phủ gồm 12 bộ trưởng.
Những nhân vật cầm quyền thường là dòng dõi quý tộc, được gửi sang du
học ở các nước Anh, Pháp, Đức… Một mặt, họ tiếp thu phong cách làm
việc Tây phương, mặt khác, họ bảo vệ tích cực quyền lợi của giai cấp quý
tộc phong kiến tư sản hóa ở nước Xiêm.
Năm 1894, cuộc cải cách hành chính lan xuống cấp tỉnh, tạo nên sự
thay đổi quan trọng trong hệ thống cai trị ở Xiêm. Tòa án, quân đội, trường
học… đều được tổ chức lại theo kiểu châu Âu.
Cuộc cải cách tài chính năm 1892 xóa bỏ chế độ thầu thuế. Việc thu
thuế do các nhân viên nhà nước trực tiếp tiến hành làm tăng nguồn thu
nhập của ngân sách đồng thời giảm bớt phần nào sự quấy nhiễu nông dân
do bọn thầu thuế gây ra. Chế độ phạt tù vì không trả được nợ được bãi bỏ.
Vua Vatriravut (Rama VI 1910-1925) vẫn tiếp tục mở rộng cuộc cải
cách nhằm đẩy mạnh hơn nữa bước phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở
Xiêm. Đạo luật tháng 1-1911 khẳng định việc hoàn toàn thủ tiêu chế độ nô
lệ dưới mọi hình thức ở Xiêm. Nông nghiệp không ngừng tăng tiến nhờ
