TIẾT 3: - Lý Do Thiền Nhà Tống Tìm
Được Chỗ Đứng Ở Nhật.
*Những vấn đề phải giải quyết - Lý do Thiền nhà Tống tìm
được chỗ đứng
ưới triều Heian Thiền vẫn không bám sâu hơn triều Nara,
phải đợi đến thời Kamakura, nó mới bắt đầu lôi cuốn được sự chú ý của
mọi người và bắt rễ trong xã hội Nhật, nhất là đối với giai cấp trung tâm
tức tầng lớp samurai. Lý do của sự hưng thịnh đó có thể giải thích bằng
nhiều lý do:
Trước tiên, so với trước đây, phải nói là bản chất của Thiền đã
thay đổi. Thiền của thời này là Tống Thiền tức là Thiền dưới triều
Tống. Nó khác Thiền đời Đường rất nhiều. Thiền phát triển mạnh mẽ
trong hoàn cảnh loạn lạc cuối đời Đường nên có màu sắc hoang dã.
Đến thời Tống thì xã hội đã an định, chính quyền quân chủ chuyên
chế, trung ương tập quyền, và mạng lưới quan liêu đã giăng ra, Thiền
bắt buộc đi song đôi với chính quyền để duy trì sự hiện hữu của mình
trong một xã hội đã được quản lý chặt chẽ. Thêm nữa, trước áp lực
của thế lực quân sự những dân tộc kỵ mã phương bắc, Thiền không
còn cách chọn lựa nào hơn là tích cực khẳng định quyền lực của
vương triều tộc Hán, nhấn mạnh lòng ái quốc. Nói tóm lại, Thiền Tông
phải tìm cách phát triển thế nào để không làm hại đến sự tồn vong của
quốc gia.
Thứ đến, khi bị kềm kẹp bởi những qui chế như thế và du vào
ngõ cụt, Thiền Tông không còn sức để phát triển ra ngoài. Thiền gia
phải quay vào bên trong nghĩa là đặt trọng tâm vào việc tập trung suy
