và hơn nữa, điều kiện nghiên cứu, tức nguồn tài liệu thư tịch cổ với
số lượng lớn được bảo tồn ở tình trạng khá tốt. Tuy nhiên, đây vừa
là điểm mạnh lại vừa là điểm yếu của giới nghiên cứu Nhật Bản, đặc
biệt là trong ngành khoa học xã hội nhân văn. Vì quá chuyên sâu nên
ngoài chuyên gia đó chỉ có một hoặc một vài chuyên gia khác hiểu
được, nghĩa là dẫn đến những nghiên cứu quá thiếu tính xã hội,
tính thực tiễn và không thể đưa ra được cái nhìn toàn cục để giải
quyết những vấn đề nan giải của xã hội Nhật Bản hiện nay. Và
cuốn Lịch sử tôn giáo Nhật Bản này của Giáo sư Sueki đã khắc phục
được nhược điểm đó của giới nghiên cứu Nhật Bản. Ông không chỉ
uyên thâm về tư tưởng của giới Phật giáo Nhật Bản suốt từ thời cổ
đại đến hiện đại mà còn nghiên cứu sâu sắc cả về các nhà tư tưởng
Thần đạo, Đạo giáo, Nho giáo, Quốc học, Cổ học... Hơn nữa, ông
còn thường xuyên trao đổi học thuật với các chuyên gia quốc tế,
nên đã có được cách nhìn tổng thể, khách quan, vượt lên trên tư duy
đặc hữu thường thấy của các nhà nghiên cứu ở một đảo quốc ưa
hướng nội. Điều này đã được thể hiện trong những đánh giá táo bạo
của ông về vai trò của từng tôn giáo ứng với từng thời kỳ. Những
đánh giá này đã vượt qua những “kiến giải khoa học quyền uy”
vốn có, đưa ra những cách nhìn nhận mới trên cơ sở lập luận chặt
chẽ và tạo cảm hứng cho nhiều nhà nghiên cứu trẻ.
Khác với Maruyama Masao, một cây đại thụ trong nghiên cứu tư
tưởng Nhật Bản, ở đây Sueki Fumihiko đã tái cấu trúc khái niệm cổ
tầng và thiết định đây là thứ được hình thành và bồi tụ trong suốt
quá trình lịch sử, chứ không phải là yếu tố bản sắc bất biến. Với
những kiến thức uyên thâm và lập luận chặt chẽ, ông đã như một ảo
thuật gia sử dụng khái niệm này để bóc tách các tầng văn hóa được
bồi đắp bởi các tôn giáo nhằm tìm ra cổ tầng, yếu tố chi phối
toàn bộ tư duy, tư tưởng tôn giáo của Nhật Bản. Một điều thú vị là
ông đã khám phá ra hai thứ cổ tầng để từ đó lý giải những vấn đề
về tư tưởng, tôn giáo Nhật Bản trong xã hội hiện đại. Một là cổ tầng
