Trong thời kỳ khởi nghĩa Khăn vàng, Hán Linh Đế phong Tào Tháo
làm kỵ đô úy, cử đến Dĩnh Xuyên (trị sở nay tại huyện Vũ, Hà Nam) trấn
áp quân khởi nghĩa. Ông đã đánh bại cánh quân khởi nghĩa do Ba Tài lãnh
đạo. Vương triều Đông Hán thấy Tào Tháo có công, phong làm Tế Nam
tướng. Mấy năm sau, lại điều về Lạc Dương. Đổng Trác nắm quyền ở Lạc
Dương, để thu phục lòng người, đã dùng quan cao bổng hậu để mua chuộc
các quan. Nghe nói Tào Tháo có chút ít tiếng tăm, liền thăng Tào Tháo làm
kiêu kỵ hiệu úy. Nhưng Tào Tháo thấy Đổng Trác làm nhiều việc càn rỡ,
không được lòng người, sớm muộn cũng bị đánh đổ nên không chịu làm
thủ hạ của Đổng Trác mà mạo hiểm trốn khỏi Lạc Dương về Trần Lưu (nay
là huyện Trần Lưu, Hà Nam) tìm cha.
Cha Tào Tháo có một số tài sản ở Trần Lưu, khi Tào Tháo về, được
cha đồng ý, liền bỏ tiền ra chiêu binh mãi mã, chuẩn bị đánh Đổng Trác. Ở
địa phương, có một người giàu có là Vệ Từ, cũng bỏ tiền của và lương thực
ra giúp đỡ Tào Tháo. Dần dần, Tào Tháo tụ tập được hơn 5000 người ngựa
vừa tiến hành luyện tập, vừa nghe ngóng các nơi.
Từ sau khởi nghĩa Khăn vàng, các châu quận đều có binh mã. Rất
nhiều thứ sử, thái thú các châu quận vốn có dã tâm cát cứ, nên nhân lúc Lạc
Dương có rối loạn, liền mượn cớ thảo phạt Đổng Trác, đua nhau chiêu tập
binh mã. Trong số đó, lực lượng mạnh nhất phải kể tới Viên Thiệu. Sau khi
xung đột với Đổng Trác ở Lạc Dương, Viên Thiệu chạy về Ký Châu, làm
thái thú Bột Hải. Vì Viên Thiệu thuộc dòng họ quan chức lớn, Ký Châu
mục Hàn Phức cũng là bộ hạ cũ của nhà họ Viên, nên Viên Thiệu nhanh
chóng tổ chức được một đội quân lớn ở Bột Hải. Năm 190, Tào Tháo và
các đội quân thảo phạt Đổng Trác gồm mười mấy vạn người, tập hợp ở
Toan Tảo (nay ở tây nam Diên Tân, Hà Nam) gần Trần Lưu, tổ chức thành
liên quân và cử Viên Thiệu làm minh chủ.
Tin tức về cuộc khởi binh ở các địa phương truyền tới Lạc Dương,
khiến Đổng Trác lo sợ. Mặc các đại thần phản đối, Đổng Trác quyết định
