Chương IV
TƯ TƯỞNG QUÂN SỰ
TỪ NĂM 1802 ĐẾN NĂM 1858
I- SỰ RA ĐỜI CỦA TRIỀU NGUYỄN VÀ TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA, XÃ HỘI CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Quá trình hình thành triều Nguyễn
Trong suốt thế kỷ XVIII và nửa đầu thế kỷ XIX, tình hình thế giới có những chuyển
biến sâu sắc. Tại châu Âu, giai cấp tư sản lần lượt nắm chính quyền ở các nước. Vào những
năm 60-70 của thế kỷ XVIII, cuộc cách mạng công nghiệp bắt đầu ở Anh, mở đầu thành tựu
to lớn của khoa học công nghệ đạt được trong thế kỷ ánh sáng. Trong khi đó, ở Bắc Mỹ, sau
thắng lợi của cuộc chiến tranh giành độc lập, chế độ thống trị của giai cấp tư sản được thiết
lập ở Hợp chúng quốc Hoa Kỳ (Mỹ). Hàng hóa các nước tư bản phương Tây và Mỹ tràn sang
nước ngoài ngày càng nhiều; ngược lại vàng, bạc, nguyên liệu và nhiều sản vật từ các nước
khác cũng tới tấp chuyển về các nước tư bản. Phương Đông là nơi đông dân và tài nguyên
phong phú đã trở thành hướng chủ yếu của các nước tư bản phương Tây, đua nhau tràn sang
không chỉ tìm thị trường tiêu thụ hàng hóa, mà còn là nơi để đầu tư và khai thác nguồn
nguyên liệu cho nền công nghiệp "chính quốc", vì mục đích phát triển siêu lợi nhuận của nền
kinh tế tư bản chủ nghĩa.
Vận mệnh các nước phương Đông đứng trước nguy cơ bị chủ nghĩa tư bản thực dân
phương Tây đe dọa, chiếm đoạt thị trường. Ở châu Á, trước mâu thuẫn giữa giai cấp phong
kiến và giai cấp nông dân ngày càng trở nên sâu sắc, không thể dung hòa, chế độ phong kiến
thống trị ở nhiều nước bị lung lay, thậm chí tan rã. Trước tình hình các nước tư bản phương
Tây tràn sang, mỗi nước ở khu vực châu Á đều chịu tác động, ảnh hưởng nhiều mặt, trong đó
có vấn đề quân sự và tư tưởng quân sự ở mức độ khác nhau.
Trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, Việt Nam từ lâu đã là một quốc gia
độc lập, thống nhất. Những cơ sở tạo dựng sự tồn tại và sức sống mãnh liệt của dân tộc chính
là nền tảng tư tưởng, trong đó có tư tưởng quân sự của khối đoàn kết thống nhất và ý chí
