Đại hội lần thứ I của Đảng thông qua Nghị quyết về vận động binh
lính. Đây là một nội dung quan trọng, soi sáng cho thực tiễn hoạt động
quân sự. Nghị quyết về vận động binh lính nêu rõ rằng, ở Đông Dương
cũng như các xứ thuộc địa và nửa thuộc địa khác, quân đội là “cái khí cụ”
của giai cấp thống trị để đàn áp công nông và các tầng lớp lao động khác.
Quân đội của giai cấp thống trị ở thuộc địa có nhiều hình thức tổ chức như:
“binh lính người Pháp, người da đen, người các thuộc địa khác và người
các dân tộc bản xứ... Ngoài lục quân ra, đế quốc Pháp lại đóng không quân
và hải quân ở xứ Đông Dương”
68
. Tình cảnh của binh lính trăm bề khổ sở,
tiền lương quá ít, không đủ sinh hoạt cá nhân. Ngoài công tác quân sự, binh
lính còn phải làm việc ở nhà riêng của bọn quan, cai, đội. Binh lính là tôi tớ
của quan binh, chúng có quyền đánh đập, bắt giam họ lúc nào cũng được,
thậm chí ra đường quên chào quan cấp trên cũng bị phạt tội. Sau khi mô tả
tình cảnh của binh lính, Nghị quyết điểm qua vai trò của binh lính năm
1908, 1916 ở Trung Kỳ, năm 1917 ở Thái Nguyên, tháng 2-1930 ở Yên
Bái, năm 1934 ở Cáp Xanh Giắc (Vũng Tàu), v.v. và nhận định: “Binh
lính... chỉ là con em của công nông mang lốt lính, binh lính là một hạng
người rất khổ sở”
69
, nên Đảng phải ra sức tuyên truyền, lôi kéo họ sang phe
cách mạng.
Nghị quyết nhận định: “Hiện thời thế giới đương đứng trước
cửa thời kỳ cách mạng và chiến tranh mới”
70
. Cho nên, trong công tác
vận động quân đội, Đảng cần phải giải thích cho quần chúng lao động
và binh lính tính chất các cuộc đấu tranh và thái độ của Đảng Cộng
sản đối với các cuộc chiến tranh. Đối với chiến tranh cách mạng, tức
là các cuộc chiến tranh của các dân tộc bị áp bức chống chủ nghĩa đế
quốc thì Đảng biết sức ủng hộ các cuộc chiến tranh ấy. Như đế quốc
Pháp đem binh lính Đông Dương đi dẹp các cuộc chiến tranh ấy thì
Đảng ta phải ra khẩu hiệu liên ái với binh lính cách mạng, đưa súng
ống mình đương cầm trong tay trở lại giúp dân tộc bị áp bức đánh đổ
đế quốc”
71
. Lúc đế quốc Pháp đem binh lính Đông Dương đi đánh một
nước đế quốc khác thì binh lính phải ngả sang phe vô sản nước ấy để
