Lũng Lỏng, xã Nà Sắc, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng (đầu năm 1943,
xưởng chuyển về vùng núi Lam Sơn, huyện Hòa An). Xưởng có 6 người do
Đặng Văn Cáp phụ trách, đã tự nghiên cứu, chế được lựu đạn và mìn có hai
lớp vỏ bằng sắt tây, trong nhồi thuốc đen, giữa hai lớp vỏ nhồi sỏi đá. Sau
đó, nhận được mấy quả lựu đạn của Mỹ do Việt kiều từ Trung Quốc gửi về,
xưởng đã nghiên cứu và chế thành công lựu đạn bằng vỏ gang, ngoài vỏ
đúc hai chữ VM (Việt Minh). Ngoài việc chế tạo, xưởng còn sửa chữa được
súng kíp, súng ngắn, súng trường và rèn dao, kiếm, mác. Từ kết quả đó,
Nguyễn Ái Quốc chỉ thị cho Vũ Anh và Lê Thiết Hùng quan tâm giúp đỡ
cơ sở này để sản xuất vũ khí ngày càng nhiều hơn trang bị cho lực lượng vũ
trang. Quán triệt Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần
thứ tám (5-1941). Xứ ủy Bắc Kỳ chỉ đạo các cấp ủy đảng xây dựng cơ sở
sửa chữa vũ khí. Tại làng Chè (Tiên Sơn, Bắc Ninh), xưởng sản xuất và sửa
chữa vũ khí ra đời, do Nguyễn Ngọc Xuân và Ngô Gia Khảm phụ trách.
Ngoài việc sửa chữa súng, xưởng còn chế lựu đạn vỏ gang kiểu dập, đạt
chất lượng khá. Lựu đạn phía ngoài vỏ cũng đúc hai chữ VM và được bí
mật chuyển lên Việt Bắc cung cấp cho lực lượng vũ trang. Một số cơ sở ở
Hà Nội, Quảng Yên, Hải Phòng, Nam Định, công nhân bí mật sử dụng máy
móc và vật liệu trong các nhà máy của thực dân Pháp để sản xuất vũ khí
hoặc bí mật chuyển vật liệu lên chiến khu cung cấp cho các xưởng chế tạo,
sửa vũ khí
40
. Ở phía Nam, Xứ ủy Nam Kỳ đã vận động công nhân xưởng
Ba Son bí mật sản xuất vũ khí thô sơ và lựu đạn, đồng thời tổ chức các
xưởng chế tạo vũ khí thô sơ ở Bà U (Mỹ Tho), Mớp Xanh (Tân An) để sản
xuất dao găm, giáo mác, lựu đạn vỏ sắt tây, mìn vỏ xi măng. Về sau, xưởng
Mớp Xanh được củng cố và đã chế được “súng vòi siêu” có sức uy hiếp
địch do tiếng nổ to.
Bên cạnh các xưởng đó, trước ngày tổng khởi nghĩa, thực hiện
chỉ thị của Đảng và Lời kêu gọi sắm sửa vũ khí đánh quân thù của
Tổng bộ Việt Minh, hầu hết các tỉnh ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam
đều ráo riết rèn đúc vũ khí. Những nơi có điều kiện, ta đã lập “binh
công xưởng” mới để sản xuất dao, kiếm, lựu đạn, mìn và sửa chữa các
