Việt Nam hiện đại trong 30 năm chiến tranh là một quá trình đặc biệt diễn
ra trong quá trình giải quyết mâu thuẫn giữa điều kiện khó khăn của lực
lượng quân sự Việt Nam với nhu cầu kháng chiến chống lại những thế lực
quân sự hùng mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ. Nằm trong tổng thể của thế
chiến tranh nhân dân, quá trình chính quy hóa quân đội Giải phóng và các
hoạt động quân sự là then chốt cho sự thành công của công cuộc vệ quốc
trên phương diện quân sự.
2. Các bước phát triển của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp
a) Giai đoạn từ tháng 9 năm 1945 đến tháng 12 năm 1947
Đêm 22, rạng ngày 23-9-1945, được sự giúp đỡ của quân Anh, thực
dân Pháp nổ súng đánh úp trụ sở Uỷ ban nhân dân Nam Bộ và cơ quan tự
vệ thành phố Sài Gòn, mở đầu cho cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam lần
thứ hai.
Sáng ngày 23-9-1945, Xứ uỷ và Uỷ ban nhân dân Nam Bộ họp tại
phố Cây Mai (Chợ Lớn). Hội nghị xác định chủ trương phát động toàn
Nam Bộ đứng lên kháng chiến. Sau Hội nghị, nhân dân miền Nam nổi dậy
tiến công địch khắp mọi nơi. Nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn anh dũng chiến
đấu, đánh địch bằng mọi thứ vũ khí dưới mọi hình thức: triệt nguồn tiếp tế
của quân đội Pháp ở thành phố, tiến hành tổng bãi công, bãi thị, bãi khoá,
dựng chướng ngại vật, đắp chiến luỹ trên khắp đường phố. Lực lượng vũ
trang đột nhập tấn công sân bay Tân Sơn Nhất, phá hoại máy bay, đốt cháy
tàu Pháp vừa cập bến Sài Gòn, phá khám lớn... Trước sự tiến công của quân
