chiến lược thưa dân, vừa tham gia phát triển kinh tế, vừa duy trì bảo đảm
an ninh, trật tự xã hội tại nơi đứng chân. Quân số thường trực của Quân đội
nhân dân Việt Nam được tinh giản, rút gọn, thay vào đó là lực lượng dự bị
động viên và dân quân tự vệ phát triển rộng khắp.
Sau 5 năm khôi phục và củng cố, miền Bắc đã tạo dựng một nền
tảng nhất định về chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh - quốc phòng để bước
vào thực hiện Kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội lần thứ
nhất (1960-1964) và thực hiện chi viện sức người, sức của cho cách mạng
miền Nam. Sau kế hoạch 5 năm (1960-1964), về cơ bản, chúng ta không
chỉ đã giải quyết đủ “cái ăn” cho nhân dân miền Bắc; xây dựng được một
nền công nghiệp đa ngành ở cả Trung ương lẫn địa phương, đáp ứng được
phần lớn nhu cầu về hàng tiêu dùng thiết yếu của người dân; khôi phục về
cơ bản và bước đầu mở rộng mạng lưới giao thông - vận tải phục vụ phát
triển kinh tế và phục vụ quốc phòng. Thành tựu quan trọng nhất của công
cuộc kiến quốc ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa trong kế hoạch 5 năm lần thứ
nhất là: đời sống của người dân bước đầu được cải thiện; các phong trào thi
đua yêu nước đã phát triển thành cao trào cách mạng sâu rộng trong quần
chúng. Con người mới xã hội chủ nghĩa bước đầu được xây dựng đã trở
thành lớp người có tinh thần dân tộc, tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã
hội, hết lòng vì cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, có trình độ văn hóa
đủ để có thể tiếp thu kiến thức về khoa học, kỹ thuật, kiến thức quân sự để
phục vụ sản xuất và chiến đấu. Đánh giá thành tựu khôi phục kinh tế và xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc thời kỳ đầu kháng chiến chống đế quốc
Mỹ, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Trong 10 năm qua, miền Bắc
nước ta đã tiến những bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc. Đất
nước, xã hội và con người đều đổi mới”
13
.
Sau 10 năm hiện thực hoá tư tưởng vừa kháng chiến vừa kiến quốc,
kể từ khi miền Bắc hoàn toàn được giải phóng, nhân dân Việt Nam đã xây
dựng miền Bắc thành một căn cứ địa vững chắc cho cách mạng Việt Nam
trong phạm vi cả nước, với một chế độ chính trị ưu việt và lực lượng kinh
tế, quốc phòng lớn mạnh. Đây chính là cơ sở vững chắc để toàn Đảng, toàn
