Bắc thành trung tâm đầu não của cuộc kháng chiến; thành nơi giải quyết
vấn đề đất đứng chân và tiềm lực của chiến tranh. Chủ tịch Hồ Chí Minh
nêu rõ: “Việt Bắc trước kia là căn cứ của cách mệnh, đã nổi tiếng khắp cả
nước, khắp thế giới, ngày nay, Việt Bắc phải thành căn cứ kháng chiến, để
giữ lấy cái địa vị và cái danh giá vẻ vang của mình. Cách mệnh đã do Việt
Bắc mà thành công, thì kháng chiến sẽ do Việt Bắc mà thắng lợi”
25
. Cùng
với việc tập trung xây dựng căn cứ địa Việt Bắc, Đảng, Nhà nước ta chủ
trương xây dựng các vùng tự do rộng lớn ở Khu 4, Khu 5; các căn cứ địa ở
Nam Bộ; các căn cứ du kích, khu du kích ở vùng sau lưng đối phương.
Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cùng một lúc phải thực
hiện hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng, bảo vệ xã hội chủ nghĩa ở miền
Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam thì yêu cầu xây dựng căn cứ địa,
hậu phương lại càng trở lên cấp thiết. Ở miền Nam, vào những năm đầu,
cùng với việc củng cố các địa bàn đứng chân được hình thành từ trong
kháng chiến chống Pháp, Đảng chủ trương lập thêm nhiều vùng căn cứ làm
nơi đứng chân bảo tồn thực lực cách mạng khác; bên cạnh các căn cứ chính
còn lập các căn cứ phụ. Ở những địa bàn được lựa chọn làm căn cứ phải là
nơi quần chúng được giác ngộ, có tổ chức và đoàn kết chặt chẽ, có lực
lượng vũ trang và bán vũ trang; trật tự an ninh được bản đảm; phong trào
sản xuất phát triển toàn diện, có được nguồn tích trữ lương thực, thực phẩm
dồi dào... Thời kỳ này, Xứ uỷ Nam Bộ xác định: khẩn trương xúc tiến việc
xây dựng căn cử địa nhất là xây dựng căn cứ địa Tây Nguyên, căn cứ địa
Đông Nam Bộ, căn cứ địa Đồng Tháp Mười. Hoạt động xây dựng căn cứ
địa phải bí mật, vững chắc là một trong những yếu tố quan trọng để góp
phần giành thắng lợi quyết định ở chiến trường miền Nan”
26
.
7.Xây dựng căn cứ địa -hậu phương ở miền núi, nông thôn, đô thị
