quân chủ lực thực hiện vai trò dẫn đầu trong phát huy sức mạnh của ba
thứ quân làm nòng cốt cho toàn dân kháng chiến. Bước sang thời kỳ
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, lực lượng vũ trang ba thứ quân đã
lớn mạnh, trưởng thành làm nòng cốt cho toàn dân đánh giặc trên các
chiến trường từ Bắc vào Nam. Tuy nhiên, trước đối tượng tác chiến
lần này là quân Mỹ, quân đội Sài Gòn và quân đồng minh được trang
bị vũ khí hiện đại hơn, được huấn luyện theo yêu cầu chiến tranh hiện
đại, công cuộc xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân lại đặt ra
những yêu cầu mới cao hơn.
Trong suốt cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược,
Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra phương châm, chỉ đạo sát sao
sự nghiệp xây dựng và phát triển lực lượng vũ trang ba thứ quân trên
cơ sở xây dựng phát triển lực lượng chính trị, phát huy sức mạnh đấu
tranh chính trị và đấu tranh vũ trang, sức mạnh của hậu phương lớn
miền Bắc và tiền tuyến miền Nam, từng bước hoàn chỉnh cơ cấu tổ
chức lực lượng vũ trang ba thứ quân với quy mô, số lượng thích hợp,
sức chiến đấu cao. Ngày 6-7-1956, bức điện về tình hình nhiệm vụ và
công tác miền Nam (được trích từ Nghị quyết Bộ Chính trị họp ngày
8, 9 và 12 tháng 6 năm 1956) nhấn mạnh: ở miền Nam vấn đề quan
trọng là phải tranh thủ xây dựng lực lượng cách mạng... Vì tuy “Hình
thức đấu tranh của ta trong toàn quốc hiện nay là đấu tranh chính trị,
không phải đấu tranh vũ trang. Nói như thế không có nghĩa là tuyệt
đối không dùng vũ trang tự vệ trong những hoàn cảnh nhất định”
38
. Vì
thế, phải “củng cố các lực lượng vũ trang và bán vũ trang hiện có và
xây dựng căn cứ làm chỗ dựa. Đồng thời xây dựng cơ sở quần chúng
vũng mạnh làm điều kiện căn bản để duy trì và phát triển lực lượng vũ
trang”
39
.
Tháng 3 năm 1957, bàn về xây dựng quân đội, củng cố quốc
phòng, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 12 (khoa II) thông qua kế
hoạch quân sự 5 năm (1955 - 1960), xây dựng quân đội nhân dân tiến
lên chính quy, hiện đại làm trụ cột vững chắc bảo vệ miền Bắc và đấu
