chống thực dân Pháp, Trung ương Đảng ra Chỉ thị kháng chiến kiến quốc,
vừa phải đánh giặc vừa phải ra sức tăng gia sản xuất để cung cấp cho tiền
tuyến và cải thiện đời sống nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi:
"Thực túc thì binh cường... chiến sĩ trước mặt trận thi đua giết giặc lập
công thì đồng bào ở hậu phương phải thi đua tăng gia sản xuất. Trong
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Việt Nam có miền Bắc hoàn toàn giải
phóng thì nhiệm vụ đẩy mạnh công nghiệp hóa là nhiệm vụ trung tâm của
thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội, là cơ sở để củng cố miền Bắc
vững chắc, làm tốt vai trò là căn cứ địa cho cách mạng cả nước. Công cuộc
xây dựng và phát triển kinh tế ở miền Bắc được kết hợp chặt chẽ với việc
nâng cao sức mạnh quốc phòng và ngược lại, quốc phòng được củng cố sẽ
tạo điều kiện ổn định để xây dựng kinh tế.
Cho rằng kinh tế là cơ sở cho quốc phòng, Đảng Cộng sản Việt
Nam đã vận dụng quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin coi chiến tranh là
một hiện tượng xã hội căn bản phụ thuộc vào kinh tế và đánh giá đúng nhân
tố kinh tế trong việc xây dựng sức mạnh quân sự của đất nước, như
Ph.Ăngghen đã từng viết trong tác phẩm Chống Đuyrinh rằng: Không có gì
lại phụ thuộc vào tiền đề kinh tế hơn là chính ngay quân đội và hạm đội
Lênin cũng cho rằng: Phải chuẩn bị chiến tranh một cách lâu dài, nghiêm
túc bắt đầu từ sự phát triển kinh tế trong nước. Xây dựng, phát triển kinh tế
của đất nước là cơ sở vật chất cho sức mạnh quốc phòng. Kết hợp chặt chẽ
giữa xây dựng kinh tế với củng cố quốc phòng là một quy luật trong quá
trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.
Về quân sự, sức mạnh quân sự luôn có vị trí quan trọng, trực tiếp
quyết định sức mạnh quốc phòng trong cả thời bình cũng như thời chiến.
Sức mạnh quân sự của Việt Nam là sức mạnh toàn dân đánh giặc, có lực
lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt, dựa trên sự vững mạnh toàn diện
của chế độ xã hội mới.
Tư tưởng quân sự thời phong kiến luôn coi trọng xây dựng lực
lượng quân sự, xây dựng lực lượng vũ trang nhiều thứ quân, gồm quân