những nhà cách mạng trốn sang Nhật Bản và làm vua Duy Tân mưu tính
khởi nghĩa năm 1917”
37
.
Yếu tố dân tộc chẳng những có thể ảnh hưởng đến phong trào của
giai cấp công nhân, nông dân mà nó còn có khả năng thay đổi lập trường
của các giai cấp khác như tiểu tư sản, tư sản dân tộc và một bộ phận trong
giai cấp địa chủ. Cần nhắc lại rằng, trong tư tưởng Hồ Chí Minh, dân tộc
không chỉ là một cộng đồng người ý thức mình như là dân tộc, mà còn là
dân tộc trong quan hệ với thế giới, và như thế, khởi nghĩa toàn dân của dân
tộc được đặt trong quan hệ với cách mạng thế giới và nhân loại tiến bộ.
Quay trở lại, trong quá trình cách mạng, đặc biệt là trong thời kỳ chuẩn bị
và thực hành khởi nghĩa vũ trang, Nguyễn Ái Quốc cho rằng điều cốt yếu là
phải huy động được sức mạnh của toàn dân tộc, có như vậy, công cuộc giải
phóng đất nước mới giành được thắng lợi.
Sự sáng tạo lớn của Nguyễn Ái Quốc là không những phát hiện ra
vị trí, tầm quan trọng của sức mạnh dân tộc mà còn đặt đúng vị trí vấn đề
dân tộc theo lập trường vô sản, cũng là lập trường tiến bộ của thế giới bấy
giờ, từ đó, xác định đúng động lực của cách mạng là giai cấp công nhân,
nông dân và các tầng lớp lao động khác dưới sự lãnh đạo của giai cấp công
nhân; ngoài ra, “yếu tố dân tộc” còn bao gồm cả một số tư sản, địa chủ
phần nào có ý thức dân tộc chưa lộ rõ chống đối, phản động. Quan điểm cơ
bản này được thể hiện rõ trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
(1930). Tuy nhiên, sự sáng tạo quan trọng này của Nguyễn Ái Quốc không
phải đã dễ dàng được chấp thuận. Do sự chỉ đạo của Quốc tế Cộng sản, Hội
nghị Trung ương Đảng (10-1930) nhấn mạnh vấn đề giai cấp, đã xác định:
“Đến ngày thành thục điều kiện, nhất thiết phải có một cuộc lưu huyết công
nông dưới quyền chỉ huy của Đảng làm võ trang bạo động cướp chính
quyền”. Về sau, đã có sự chuyển hướng mới. Tháng 7-1936, Hội nghị Ban
Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương được triệu tập dưới sự
chủ trì của đồng chí Lê Hồng Phong. Nghị quyết Hội nghị được trình bày
cụ thể trong tài liệu Chung quanh vấn đề chiến sách mới, xuất bản ngày 30-
10-1936. Tài liệu nêu chủ trương thành lập Mặt trận nhân dân phản đế
