LỊCH SỬ VĂN MINH ẤN ĐỘ - Trang 254

Tinh thần gây ra; con người sáng suốt phải thoát ra ngoài mà nhìn những
cái đó như một khán giả vô tư coi một tuồng hát vậy. Hễ linh hồn nhận rằng
nó không tuỳ thuộc sự vật thì nó được tự do; hiểu như vậy thì nó thoát được
cái ngục không gian và thời gian, thoát cảnh khổ não và thoát vòng luân
hồi. Kapila bảo: “Hiểu được hai mươi lăm thực thể đó thì được giải thoát
mà được giải thoát là biết được cái tri thức duy nhất chân chính, tức biết
được rằng không có ta, không có cái gì thuộc về ta cả”. Nghĩa là sự phân
biệt các cá thể, ta với người khác, với vật chỉ là một ảo giác; vạn vật một
mặt chỉ như đám bọt mênh mông, thể chất, trí tuệ, cơ thể và cái “ngã”, tan
rồi hợp, hợp rồi tan; mặt khác cái linh hồn bất biến, bất chuyển thì cứ an ổn
tồn tại hoài.

Một triết lí như vậy không an ủi được những người khó khăn quên được cơ
thể đau khổ cùng những hồi kí chua chát của mình, nhưng hình như nó diễn
đúng chủ yếu tư tưởng của dân tộc Ấn. Trừ triết thuyết Vedanta, không một
triết thuyết nào ảnh hưởng sâu xa tới tâm hồn Ấn Độ bằng nó. Trong thuyết
vô thần và tri thức luận duy tâm của Phật Tổ, cũng như trong quan niệm về
Niết bàn của Ngài, chúng ta thấy có ảnh hưởng của Kapila; chúng ta lại
thấy nó cả trong anh hùng ca Mahabharata và trong luật Manou, trong các
PuranaTantra, mà tác giả cho PurushaPrakiti thành những nguyên
lí dương và âm của sự sáng tạo; nhất là trong triết hệ Yoga (Du già), một
triết hệ dựng trên những lí thuyết của Sankhya, dùng những từ ngữ của
Sankhya và và mục đích là áp dụng nó vào đời sống thực tế. Ngày nay
không còn ai theo đúng thuyết Kapila nữa, nhất là từ khi Shankara và triết
thuyết Vedanta

[8]

đã chiếm tâm hồn Ấn; nhưng thỉnh thoảng người ta còn

nghe thấy người Ấn nhắc lại tục ngữ cổ này: “Không có tri thức nào bằng
Sankhya cũng như không có sức mạnh nào bằng Yoga”.

4. TRIẾT HỆ YOGA

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.