LỊCH SỬ VĂN MINH ẤN ĐỘ - Trang 66

linh hồn của thế giới. Các Upanishad lặp đi lặp lại hoài thuyết đó để ghi
sâu vào óc tín đồ.

Vượt ra ngoài tất cả các hình thức, ở phía sau tất cả các giả tướng che phủ
cái chân tướng, thì chủ thể và khách thể chỉ là một, chính chúng ta – xét về
phương diện thực thể phi cá tính hoá, và Thượng Đế - bản thể cùng vạn vật
chỉ là một. Thiên, nhân đồng thể, hợp nhất. Một vị tôn sư đã diễn ý đó
trong ngụ ngôn bất hủ dưới đây:

“Đem lại cho ta một trái sung”

“Thưa tôn sư, đây”

“Bửa nó ra”

“Thưa tôn sư, con bửa rồi đây”

“Con thấy gì?”

“Thưa tôn sư, con thấy nhiều hột nhỏ”

“Cắt một cái hột đi”

“Thưa tôn sư, con cắt rồi đây”

“Con thấy gì?”

“Thưa tôn sư, con chẳng thấy gì cả”

“Đúng vậy đấy, con, chính từ cái bản thể tế vi đó mà phát sinh ra cây sung
lớn. Con tin thầy đi, chính cái bản thể tế vi đó là linh hồn của cả vũ trụ. Nó