để cầu phúc; mà chỉ là nhân năm nay được mùa, dân chúng vui vẻ, nên
chiều dân chúng kinh đô mà bày ra cảnh lạ lùng, trò vui đùa này, chứ bậc
thánh minh như Bệ hạ đâu lại tin những việc đó. Nhưng bách tính ngu
muội, dễ bị mê hoặc mà khó giác ngộ, thấy Bệ hạ như vậy sẽ nghĩ là Bệ hạ
thực tâm thờ Phật, bảo nhau: “Thiên tử là bậc thánh mà còn một lòng kính
tín, thì bọn bách tính [chúng mình] ai mà dám yêu tiếc thân thể, tính
mệnh”. Họ sẽ đốt đỉnh đầu, thiêu ngón tay tụ họp nhau lại, lột áo, vãi tiền
ra, từ sáng đến tối, ganh đua nhau chỉ sợ thua kém người. Thế là già trẻ
bôn ba, bỏ bê công việc, nếu Bệ hạ không ngăn cấm, họ sẽ ùa lại các chùa,
cắt cánh tay xẻ da thịt để cúng dường, thực là thương phong bại tục, làm
trò cười cho bốn phương …
Vậy mà quần thần không ai nói gì, quan ngự sử không vạch chỗ trái ra, hạ
thần thực lấy làm xấu hổ cho họ, xin Bệ hạ giao cốt Phật đó cho quan hữu
ti, quẳng xuống sông, liệng vào lửa, để tuyệt gốc rễ đi, diệt mối nghi hoặc
cho thiên hạ và đời sau, khiến người trong thiên hạ biết rằng hành vi của
bậc đại thánh [tức Bệ hạ] vượt xa bọn tầm thường [tức một số vua thời
trước như thời Lục Triều mê tín đạo Phật] cả vạn lần, như vậy chẳng là
một việc rất tốt, rất vui ư?
Phật mà linh thiêng, giáng hoạ được thì tai ương gì cứ trút cả lên thân hạ
thần này, có Trời soi xét, thần không oán hận gì hết
Khi có sự xung đột giữa mê tín và triết lí thì ta có thể chắc chắn rằng mê tín
sẽ thắng, vì loài người thích hạnh phúc hơn sự minh triết. Hàn Dũ bị biếm
làm thứ sử Triều Châu
hồi đó dân còn hoàn toàn dã man. Ông không
phàn nàn gì cả, theo đúng đạo Khổng, siêng năng khai hoá họ, làm gương
cho họ, và ông thành công tới nỗi trên các bức chân dung của ông thường
để mấy chữ này: “Tới đâu ông cũng làm cho miền đó hoá thuần khiết”
. Sau cùng ông được gọi về triều, lại tận tuỵ với Quốc gia, khi chết rất được
trọng vọng. Một bài vị của ông được bày trong Khổng miếu – chỉ thất thập
nhị hiền và những vị có công lao truyền bá đạo Khổng mới được vinh dự ấy
