NÊN HƯỞNG ĐỜI
VII
.
2
(
Dương chu viết: Bách niên thọ…
)
Dương Chu bảo:
- Thọ nhiều lắm là trăm tuổi, mà ngàn người không có một người có tuổi
đó. Có được chăng thì tuổi thơ phải bế bồng với tuổi già nua lẫn cẫn chiếm
mất gần một nửa trăm năm đó rồi. Thời gian ban đêm ngủ, ban ngày bỏ phí,
lại chiếm gần một nửa (chỗ còn lại) nữa. Ốm đau, buồn khổ, tán thất, lo sợ,
lại mất một khoảng nửa (chỗ còn lại) nữa. Tính ra trong mươi năm còn lại
(đáng lẽ) được sống ung dung vui vẻ thì những lúc không phải lo lắng chút
nào, gom lại cũng không được một giờ!
Vậy thì con người sống để làm gì. Vui sướng ở đâu? Vui cái đẹp với cái
ngon
, vui cái thanh sắc, nhưng cái đẹp cái ngon không được hưởng
thường cho tới chán, cái thanh sắc không được ngắm hoài, nghe hoài
mà lại thêm nỗi người ta dùng cách thưởng phạt để khuyên ngăn; dùng
danh vọng và pháp luật để cấm đoán.
Người ta canh cánh ganh đua nhau để được cái hư danh một thời, cầu cạnh
cái hư vinh sau khi chết, cứ nhớ tới cái phải cái trái mà không dám cho tai
mắt được theo sở thích của mình
, làm mất cái cực lạc thú trước mắt,
không được thoả thuê phóng túng một lúc nào cả, như vậy có khác gì bị
gông bị cùm không?
Người thời thái cổ biết rằng đời sống chỉ là tạm, chẳng bao lâu rồi chết, cho
nên hành động theo lòng mình, không trái những thị hiếu tự nhiên, không
bỏ lỡ cái gì làm vui cho cuộc sống, không để cái danh nó quyến rũ; họ theo
bản tính của họ, không làm trái với xu hướng của vạn vật; họ không màng
tới cái danh sau khi chết; cho nên không nghĩ tới hình phạt. Danh tiếng hơn
