Nguyễn Hiến Lê
Liêt Tử và Dương Tử
Phần V (tt)
CÁI BẢ HƯ DANH
VII
.
14
(
Dương tử viết: Thái cổ chi sự…)
Dương Chu nói:
- Các việc lớn thời thái cổ đã dứt rồi, ai có thể ghi lại được? Hành vi của
Tam Hoàng tới nay như còn như mất, hành vi của Ngũ Đế như tỉnh như
mộng, hành vi của Tam Vương hoặc ẩn hoặc hiện
, một ức việc không
biết chắc được một việc. Ngay những việc đương thời ta đây, hoặc được
nghe, hoặc được thấy mà vạn việc cũng không biết chắc được một việc;
những việc trước mắt ta đây, hoặc còn hoặc mất, ngàn việc cũng không biết
chắc được một việc.
Từ thời thái cổ tới nay, có cơ man nào là năm, mà từ thời Phụ Hi tới nay,
cũng đã trên ba ngàn năm rồi. Hiền ngu, gian ác, thành bại, thị phi, không
có gì là không tiêu diệt, chỉ sớm hoặc muộn mà thôi. Coi trọng tiếng khen
tiếng chê một thời làm cho tinh thần, hình hài tiều tuỵ, muốn lưu lại cái
danh hão mấy trăm năm sau khi chết, nhưng chết rồi có cách nào làm cho
nắm xương tàn tươi lại, tái sinh mà hưởng lạc được không?
ĐỒNG HOÁ VỚI VẠN VẬT
VII
.
15
(
Dương tử viết: Nhân tiếu thiên địa chi loại)
Dương Chu nói:
