biết theo thời.
Thái độ và hành trạng mỗi người khác nhau, không ai giống ai, nhưng đều
theo con đường số mệnh cả.
NÊN TRỊ MỆNH AN THỜI
VI.11
(Quỉ quỉ thành giả, tiếu thành giả)
Cái gì gần thành thì có vẻ thành rồi, nhưng chưa phải là thành; cái gì gần
bại có vẻ bại rồi, nhưng chưa phải là bại. Vì thấy nó có vẻ gần giống nhau,
nên người ta lầm lẫn, mê muội
. Không mê muội về chỗ giống nhau thì
không sợ cái hoạ ở ngoài, không mừng vì cái phúc ở trong. Ngay những
bậc sáng suốt cũng không biết tuỳ thời mà hành động, tuỳ thời mà ngừng
lại.
Người nào tin ở mệnh trời thì không mừng, không sợ
. Nếu mừng và
sợ thì không thể so sánh với người bịt mắt, bịt tai, quay lưng vào sườn núi,
nhìn xuống vực thẳm mà cũng không sợ té
Cho nên bảo rằng sống và chết do mệnh trời cả, nghèo khổ là tại thời vận.
Oán ghét sự chết yểu là không biết mệnh trời, oán ghét sự nghèo khổ là
không biết thời vận. Chết mà không sợ, nghèo mà không buồn, là người
biết trị mệnh an thời
. Dù là người rất thông minh mà lượng lợi và hại,
xét hư và thực, dò lòng người thì cũng chỉ đúng một nửa thôi, còn một nửa
sai. Còn người ít thông minh, không lường lợi và hai, không xét hư và thực,
không dò lòng người thì (kết quả cũng vậy) đúng được một nửa, còn một
nửa sai. Vậy lường hay không lường, xét hay không xét, dò hay không dò,
có khác gì nhau đâu? Chỉ có người nào không lường gì cả mà là lường tất
cả, giữ được trọn mà không mất. Nhưng (thực ra) người đó cũng không biết
