đào. Chúng cho rằng những ngôi mộ cao cấp được chôn ở địa thế tương đối
cao sẽ là “Mục tiêu trọng điểm” sau này.”
“Những mộ thái dương” thuộc rạch mộ cổ đã không còn nhìn thấy
dáng dấp mộ táng “Thái dương” nữa... và những mộ huyệt ở trung tâm bị
đào bới không chỉ một lần. Trong những ngôi mộ cạnh sông Thiết Bản có
những ngôi mộ bị đào sâu tới 3 mét và bị đào thông giữa các mộ; hoặc là
đào thẳng từ đỉnh mộ xuống để lấy những đồ tùy táng. Ở hoang mạc La Bố
có rất nhiều những di vật cổ quý báu được chôn giấu, có nhiều thứ đến nay
chưa ai biết đến. Sau khi thành lập nhà nước Trung Hoa mới[20], chúng ta
chỉ mới tiến hành công tác thu dọn trong khoảng thời gian một tháng ngắn
ngủi ở khu vực “Cổ mộ câu” và “Thành cổ Lâu Lan”. Vậy mà những phát
hiện ở đây đã đủ để làm chấn động thế giới. Ở khu vực Cổ mộ câu Thái
dương, chúng ta đã tìm được xác ướp của “Mỹ nhân Lâu Lan” thuộc chủng
người Ấn Âu có niên đại 3800 năm; ở Thành cổ Lâu Lan, chúng ta đã tìm
thấy số lượng lớn các văn thư chữ Hán. Những điều này đã cung cấp những
chứng cứ khảo cổ không thể thiếu được trong việc tìm hiểu các vấn đề cư
dân, vấn đề nhân chủng của vùng hồ La Bố cổ và những vấn đề kinh tế của
Triều đình đối với vùng Tây Vực.
“Việc “Mỹ nam Doanh Bàn” thời Hán Tấn được tìm thấy ở “di chỉ
Doanh Bàn” trong quá trình khai quật để bảo tồn các ngôi mộ đã bị phá
hoại nghiêm trọng. Mặc dù việc khai quật này về cơ bản chỉ tiến hành với
những mộ huyệt bị phá hoại. Bộ xương khô của trẻ sơ sinh thuộc chủng
người Âu Ấn cách hiện tại khoảng 4000 năm tìm thấy ở “Thành cổ Lâu
Lan” và quan tài sặc sỡ từ thời nhà Hán trên thực tế không phải được phát
hiện qua khảo cổ mà là do bên công an khi phá vụ án mua bán đồ cổ ở khu
vực này thu hồi được.
“Trước đây, gió cát và khí hậu vùng hồ La Bố là sức mạnh chủ yếu tàn
phá đi những di chỉ này. Nhưng ngày nay, sự tàn phá của con người còn
mạnh hơn cả thiên nhiên.”
