Trong nhà Mã Nhã có một số đồ sành sứ. Trên những đồ sành sứ đó có
những hình vẽ rất đẹp, cái có hình hoa văn, cái là cảnh người và vật. Những
đồ sành sứ này phần lớn đã vỡ, thỉnh thoảng có cái còn rất hoàn chỉnh. Tôi
hỏi cô những thứ đó lấy ở đâu, cô hình như không muốn trả lời. Tôi nhận
thấy hình vẽ, hình thức chế tác của những đồ sứ này rất giống với đồ sành
sứ tìm thấy ở Thành cổ Lâu Lan. Nhìn bề ngoài không có gì khác nhau,
những đồ sành sứ này có niên đại từ nhiều năm nay. Tôi thậm chí còn phát
hiện thấy trong một số đồ sành sứ có chữ Hán và chữ Kharosthi, trên mặt
ghi tên người chế tác. Tuy không ghi thời gian, nhưng những đồ sứ có chữ
Kharosthi có thể chứng minh chúng được lưu lại từ thời Lâu Lan cổ. Do ở
đây cách biệt thế giới bên ngoài, nên không có người đến mang chúng đi,
vậy thì có lẽ vùng này gần với một di chỉ cổ đại.
Buổi chiều, tôi một mình đi ra bên ngoài ốc đảo. Từ góc phía Nam
vòng lại một vòng, tôi phát hiện hình như trong hoang mạc thấp thoáng có
một con đường. Tôi lần theo “con đường đó”. Có vẻ như mặt đất ở đây
bằng phẳng hơn ở xung quanh. Tôi thử vận may, xem đây có phải đường ra
vào của lạc đà không. Tôi men theo con đường có sẵn đó tiến về phía trước.
Không biết đi được bao xa, cho đến khi nhìn lại không thấy ốc đảo đâu nữa,
tôi mới thấy sợ. Nhưng phía trước bỗng xuất hiện một hẻm núi. Khi tôi
quyết định quay về thì bỗng phát hiện ở lối vào hẻm núi có mấy mảnh sành
sứ bị vỡ. Có lẽ phía trước có người ở, hoặc là có di chỉ. Thế là tôi đi sâu
vào hẻm núi. Hai bên dốc núi trọc lốc, nhìn lên chỉ thấy trắng xoá một màu,
như chọc vào mắt. Tôi tiếp tục đi sâu vào hẻm núi. Càng đi vào bên trong,
dốc núi hai bên càng dựng đứng. Tôi bỗng có cảm giác lạnh. Trong tầm
nhìn của tôi dần dần xuất hiện những ngôi mộ, nhưng tôi vừa nhìn đã nhận
ra đều là mộ mới, đi tiếp vào bên trong thì thấy càng vào sâu mộ càng lâu
năm hơn. Trong đó có những ngôi mộ chỉ nhìn qua hình thức chôn cất đã
thấy rất cổ rồi. Trên đường đi, thỉnh thoảng tôi lại thấy những mảnh sành
cổ, hoá ra những đồ sành sứ ở trước cửa nhà Mã Nhã đều từ đây mà ra.
