LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 113

Lý thuyết domino này được ứng dụng vào tư duy về những quốc gia Châu
Á nằm trong ảnh hưởng của Liên bang Xô Viết. Vì vùng kiến thức này ít
được biết đến hơn những quân cờ domino, nó được gọi là vùng mục tiêu
của phép loại suy. Ý tưởng ở đây là các thế lực chủ nghĩa xã hội nổi lên từ
Liên bang Xô Viết sẽ khiến chính phủ các nước trong khu vực sụp đổ
nhường chỗ cho các chính quyền chủ nghĩa xã hội. Càng nhiều nước sụp đổ
càng nhiều chính phủ khác trong khu vực cũng sẽ rơi vào nguy cơ sụp đổ.
Khả năng sử dụng phép loại suy của chúng ta rất ấn tượng vì chúng ta có
thể tập trung vào những tương đồng của hai vùng kiến thức mà không đòi
hỏi vật thể so sánh phải giống nhau. Trong trường hợp phép loại suy với
những quân cờ domino, không ai nghĩ rằng một quốc gia sẽ có hình chữ
nhật hay được phân biệt bởi những chấm màu. Vấn đề chính là chỉ sức ảnh
hưởng từ một chính phủ có thể khiến chính phủ nước lân cận sụp đổ, cũng
giống như hiệu ứng của các quân cờ domino.
Phép loại suy này có một ảnh hưởng to lớn đến cách triển khai chính sách
đối ngoại ở khu vực Đông Nam Á sau Chiến tranh thế giới thứ II. Ví dụ, để
leo thang Chiến tranh Triều Tiên, phe cộng sản ở Bắc Triều Tiên đã xung
đột với phe đối lập ở Nam Triều Tiên. Nếu xung đột này được nhìn nhận
như nội chiến Triều Tiên thì Liên hiệp quốc sẽ phải đứng ngoài nhìn cuộc
chiến, vì hiến pháp Liên hiệp quốc không cho phép tổ chức này tham gia
vào những xung đột nội bộ của một nước. Tuy nhiên, theo thuyết domino,
xung đột này được nhìn nhận như ảnh hưởng của các thế lực bên ngoài
Triều Tiên vào quốc gia này. Kết quả là, Liên hiệp quốc cho phép các quốc
gia thành viên can thiệp, dẫn đến Chiến tranh Nam – Bắc Triều Tiên.
Phép loại suy không chỉ cấu trúc cách chúng ta suy nghĩ về một tình huống
mà còn tác động đến dự đoán của chúng ta về những kết quả tương lai hay
về vùng mục tiêu. Những dự đoán này được gọi là suy luận loại suy, vì
chúng là những phần mở rộng của kiến thức (tức là những lập luận) được
tạo thành trên cơ sở của phép loại suy.
BÀI HỌC CHO PHÉP LOẠI SUY
Những ví dụ trên thể hiện cả sức mạnh và cạm bẫy của việc sử dụng phép
loại suy. Một mặt, những phép loại suy cung cấp con đường cho cấu trúc