LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 179

chỉ với mục tiêu tinh giản kinh doanh, họ chắc hẳn sẽ không thực sự tiến
gần hơn chút nào đến việc đạt được mục tiêu.
Cuối cùng, đặt câu hỏi về nghĩa của thuật ngữ là một cách hiệu quả để tránh
ảo tưởng hiểu biết thường đến từ việc sử dụng những thuật ngữ mơ hồ
trong tổ chức. Thương lượng ý nghĩa của các thuật ngữ giúp tạo ra Văn hoá
thông minh.
PHÁT TRIỂN NHÃN PHÂN LOẠI ĐỂ HỖ TRỢ PHÉP LOẠI SUY
Cố vấn cao học của tôi Dedre Gentner vài năm trước đây đã viết một bài
luận khoa học có tựa đề “Tại sao chúng ta quá thông minh” trong đó bà cho
rằng con người, không giống những sinh vật khác, có khả năng sử dụng
ngôn ngữ để tạo ra những nhãn phân loại cho các sự vật. Một phần sức
mạnh của các nhãn này là chúng cho phép gọi ra những vật thể trực quan
khác nhau bằng cùng một tên. Ví dụ, có rất nhiều sự vật trong thế giới mà
chúng ta gọi là cây. Hoá ra, rất nhiều thứ chúng ta gọi là cây ít liên hệ đến
những thực vật khác mà chúng ta gọi là bụi rậm hay hoa. Đặc điểm của cái
gọi là cây là: cao, có thân gỗ và có bóng mát. Hai đặc tính cao và có bóng
mát là những đặc điểm cây mà con người thường nghĩ tới. Do đó, điều thực
sự khiến thứ gì đó được gọi là cây (trái ngược với bụi rậm hay cây bụi)
không phải là đặc tính sinh vật nào đó mà vì mối liên hệ giữa những chúng
với con người. Bằng cách sử dụng một nhãn phân loại, chúng ta có thể
nhóm các sự vật lại dựa trên quan hệ này.
Các nhãn phân loại đầy sức mạnh vì chúng cho phép chúng ta phân nhóm
dựa trên những dạng tương đồng khác nhau. Từ góc nhìn Tư duy thông
minh, những nhãn phân loại có sức mạnh nhất là những cái cho phép chúng
ta nhóm các tình huống tương tự lại với nhau. Chương 5 đã tiết lộ cho bạn
những cách tạo ra nhãn cho các tương quan nhân quả mà bạn biết. Bạn có
thể biết một thuật ngữ như tổn thất ngoài mong đợi ám chỉ những tổn thất
không dự định dùng cho nhiều lĩnh vực khác nhau. Tương tự, tôi mô tả
cách sử dụng các ngạn ngữ, tiêu đề truyện và những điểm nút truyện cười
như những cách nhắc đến các tình huống tương tự.
Có lẽ phần hay nhất của nhãn phân loại là chúng có thể được chia sẻ. Bằng
cách dạy những người khác trong tổ chức các nhãn bạn sử dụng để nhóm