LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 95

Tất nhiên, bạn không nhất thiết phải đứng trước lớp để làm tất cả những
việc đó. Bạn có thể rà soát tất cả mọi vấn đề mình gặp phải như thể bạn
đang chuẩn bị đi dạy. Khi đọc một tài liệu mới hay nghe nó trong một bài
giảng, bạn nên thử dạy nó cho chính bản thân mình.
Hoạt động tự lý giải này sẽ giúp bạn tìm ra các lỗ hổng trong kiến thức
nhân quả của bản thân. Những phần bạn không thể giải thích là lời kêu gọi
bạn nên đọc nhiều hơn hoặc đặt thêm những câu hỏi để chắc rằng bạn học
và hiểu được những kiến thức nhân quả còn thiếu. Thậm chí, nếu quyết
định không lấp đầy một khoảng trống cụ thể nào đó trong kiến thức của
mình, bạn vẫn có được nhận thức tốt hơn về chất lượng kiến thức bản thân.
Nghĩa là bạn hiểu rõ hơn cái mình biết và không biết. Hiểu giới hạn kiến
thức bản thân là điều rất quý giá. Tôi vẫn chưa hoàn toàn nắm rõ cách nước
thoát khỏi bồn vệ sinh nhưng ít nhất tôi biết rằng tôi không biết điều đó.
Quá trình tự lý giải này đặc biệt hữu ích khi học ôn thi. Rất nhiều người
học bằng cách đọc trước tài liệu sẽ được kiểm tra và xem liệu mình đã hiểu
chưa. Ảo tưởng về chiều sâu của lý giải đã chỉ rõ rằng, một cảm giác hiểu
biết chung chung không phải là cách tốt để dự đoán xem liệu sau đó bạn có
khả năng đưa ra một lý giải tốt hay không. Nếu bài thi bạn đang chuẩn bị
yêu cầu lý giải thì cách tốt nhất bảo đảm bạn có thể đưa ra một lý giải là
thực sự đưa ra lý giải đó khi đang học.
Có những khác biệt rất lớn giữa mọi người trong cách tự lý giải sự vật khi
học. Vài người hầu như luôn lý giải các sự vật khi đang đọc, nghe giảng
hay xem một chương trình truyền hình. Những người khác hiếm khi tự lý
giải các sự vật trừ khi họ thực sự bị thúc giục phải làm vậy.
Để biết liệu bạn có thường tự lý giải các sự vật khi học hay không, hãy thử
làm bài tập khi có cơ hội:
Lấy danh sách những đồ vật từ bài tập chứng minh ảo tưởng về chiều sâu
của lý giải (ở trang 174/175) và tìm một đồ vật mà bạn không hiểu. Đây
phải là đồ vật mà bạn không nghĩ rằng mình có thể lý giải cách nó hoạt
động cho ai đó hiểu. Giờ, hãy gõ “[tên đồ vật] hoạt động thế nào?” vào
thanh tìm kiếm của Google hay Bing. Trong số những đường dẫn đầu tiên
sẽ cho bạn một website lý giải khá tốt về cách thức các sự vật hoạt động.