NHỮNG NHÀ ĐẦU TƯ GIÁ TRỊ THƯỜNG TỰ HÀO VỀ KHẢ NĂNG mua
vào khi thị trường sụp đổ. Chúng ta thích nghĩ rằng chúng ta sở hữu sự điểm tĩnh,
quả cảm, và sức mạnh - đấy là chưa nhắc đến sự minh mẫn và hiểu biết - để hành
động theo lý trí khi mọi người đang chìm trong cơn hoảng loạn. Nhưng điều gì
thực sự xảy ra khi thị trường sụp đổ và phố Wall chìm trong bể máu? Tôi nhận ra
điều này lần đầu vào năm 2008-2009 khi giới tài chính đặt bước chân vào khoảng
không, kéo theo cả tôi và quỹ của tôi. Như Warren Buffett từng nói, nếu bạn
không sợ, bạn đang không tập trung. Thề với Chúa, là tôi đã sợ chết khiếp.
Trải nghiệm về cuộc khủng hoảng đau đớn đến nỗi tôi thậm chí thấy khó mà
viết về nó một cách hoàn toàn trung thực và thẳng thắn. Đây không phải một
quyết định có ý thức. Có những ký ức từ giai đoạn đó tôi đã đè nén đi vì đó là
những ký ức quá đau đớn để đối mặt lần nữa. William Green, người bạn và cổ
đông đã giúp tôi viết quyển sách này, vừa nhắc đến một cuộc gụi giữa chúng tôi
vào thời ấy. Khi ấy tôi nói một cách nửa đùa nửa thật, “Máu nhuộm hết văn
phòng rồi”. Tôi không nhớ chút gì về câu nói này. Tuy nhiên, vẫn có những
khoảnh khắc từ thời ấy thật khó mà quên được dù tôi rất muốn quên bẵng chúng
đi.
Một trong những thời khắc tệ hại nhất đến khi tờ tạp chí Financial Times
được giao đến vào một buổi sáng tháng Ba năm 2008. Trong bữa sáng, tôi đọc
trang đầu rằng Bear Stearns đang trên đà khánh kiệt. Quỹ của tôi là một khách
hàng môi giới của Bear Stearns, và công ty này nắm tất cả tài sản của chúng tôi
nằm trong nhiều tài khoản. Tôi nhớ vợ tôi, Lory, đã nổi trận lôi đình vì tôi quá
xao nhãng và hoàn toàn không quan tâm đến gia đình. Tôi xoay sang cô và nói:
“Em không hiểu sao? Tiền của Aquamarine tất thảy đều nằm trong Bear Stearns.
Ngày mai ta có thể mất sạch sành sanh đấy”.
Cuối tuần ấy, tôi hầu như là ở luôn tại văn phòng, tìm kiếm tên các chuyên
gia có thể tư vấn tôi nên làm gì để cứu vãn quỹ nếu Bear Stearns phá sản. Tôi cần
biết điều gì có thể xảy ra với các tài khoản của chúng tôi, có khả năng nào các tài
khoản này bị phong tỏa trong nhiều năm trong khi ủy ban phá sản đào bới tàn tích
còn lại của công ty hay không.
Là một nhà đầu tư bảo thủ, ghét rủi ro, tôi đã chủ định để toàn bộ chứng
khoán của chúng tôi trong các tài khoản tiền mặt của Bear Stearns để quỹ có thể
toàn quyền nắm giữ. Tôi biết mượn tiền và đầu tư dựa trên margin có thể trở
thành thảm họa vì một công ty môi giới có thể nắm quyển kiểm soát tài sản trong
