Ông giải thích rằng có một nhà tư vấn tài chính từ một trong những ngân
hàng lớn và nổi tiếng nhất thế giới gọi điện cho ông và khuyến nghị ông mua trái
phiếu này, đảm bảo với ông rằng chúng được đánh giá AAA theo thang Moody’s.
Ông đã thấy vô cùng tự tin khi mua vì ông để ý thấy Moody’s nằm trong danh
mục đầu tư của tôi, và ông biết rằng tôi đầu tư vào những công ty có sản phẩm
tốt.
Nhưng tôi hiểu chính xác các vận hành của trò chơi này. Các nhà đầu tư
chuyên nghiệp tháo chạy khỏi Lehman. Thế là cỗ máy bán hàng của phố Wall
nhấn hết ga, tút tát lại mớ phế liệu để bán cho các khách hàng cả tin. Các khách
quen của Lehman né trái phiếu do ngân hàng này phát hành, ngân hàng chỉ còn
cách phỉnh các khách dễ dụ hơn. Tài khoản ngân hàng của bố tôi không còn nghi
ngờ gì nữa đã bị rút ruột một khoản phí lớn làm phần thưởng cho ngân hàng vì đã
kiếm được con cừu tế thần.
Tôi kiềm giọng giận dữ, “Đã bao nhiêu lần con nói rằng đừng bao giờ mua
cái gì do Wall Street bán ra rồi? Con nhấn mạnh là đừng bao giờ. Con thích công
việc làm ăn của Moody’s, chứ không phải bảng đánh giá của họ. Họ lúc nào cũng
chậm hơn thị trường”. Khi nói ra những cầu này, tôi thấy như cổ họng mình đang
bỏng cháy.
Bố tôi muốn biết liệu ông có nên bán hết trái phiếu này hay không, khi đó
giá của nó ở tầm 34 cent. “Vâng”, tôi nói. “Bán ngay và luôn”. Nhưng lúc ấy nó
đã mất sạch tính thanh khoản, và lệnh bán của ông không bao giờ được khớp.
Một vài ngày sau, ngày 15 tháng Chín, Lehman nộp đơn xin phá sản. Đây là vụ
phá sản lớn nhất lịch sử Hoa Kỳ.
Tôi cảm thấy vừa giận dữ và xấu hổ. Tôi xây dựng danh tiếng là người bảo
vệ và xây dựng tài sản gia đình và bạn bè. Tôi đã thất bại, và tôi bị tổn thương vì
hành động tước quyền một cách vô tình bằng việc lờ đi không báo cho tôi biết
trước khi mua trái phiếu này. Nhưng đây không chỉ là đòn giáng vào lòng tự
trọng của tôi. Nó còn khiến tôi rối bời vì nó dấy lên trong tôi một thắc mắc,
không biết còn điều gì tôi không biết, hay còn sơ hở nào mà tôi chưa nhận ra.
Tôi đã ngỡ rằng hệ thống phòng thủ của mình hoàn toàn vững chắc, nhưng
tôi bắt đầu nhận ra là không phải vậy. Vì một lẽ, bố tôi là cổ đông lớn nhất trong
quỹ. Việc ông bị gạt mua trái phiếu Lehman có một hiệu ứng dây chuyền ghê
gớm. Khi thị trường sụp đổ, tôi có một cơ hội trông ngóng đã lâu để nhàn nhã
mua vào những công ty có giá cổ phiếu bị đẩy xuống đến mức rẻ không tưởng.
