Tôi biết tôi phải chọn đúng thời điểm, nhưng tôi đã dành thời gian nghiên cứu
lịch sử kinh tế và các nhà đầu tư như Buffett đủ lâu để biết rằng đây có lẽ là cơ
hội tốt nhất trong cả đời tôi để mua cổ phiếu.
Để làm điều này, tôi cần các nhà đầu tư của tôi - đặc biệt là bố tôi - giữ bình
tĩnh trong cơn bão. Nếu tài sản lưu động của ông bị sụt giảm đi, sẽ khó cho tôi để
đối phó với đám đông và tiếp tục mua vào trong khi hầu hết mọi người đang rơi
vào cơn hoảng loạn. Biết rằng cổ đông của tôi đang đối mặt với những áp lực về
cảm xúc và tài chính lại đặt thêm gánh nặng tâm lý lên tôi ở thời điểm tôi cần
phải giữ cái đầu lạnh để phân tích.
Áp lực lại càng nhân lên bằng những cách mà tôi không thể nào ngờ được.
Ví dụ, thời gian ấy, tôi thuê một nhà phân tích sáng dạ, chăm chỉ mà tôi xem như
một cộng sự tin cần. Rồi, một ngày mùa thu 2008, cậu ta bước vào văn phòng của
tôi, nơi tôi xem là bong-ke của chính mình, và bảo tôi rằng cậu ấy đã bán sạch cổ
phiếu trong tài khoản giao dịch cá nhân. “Tôi bán hết để cầm tiền mặt”, cậu ta
nói. “Tôi sẽ đợi cho đến khi mọi chuyện lắng dịu lại và viễn cảnh sáng sủa hơn”.
Tôi sững người. “Cậu mất trí à?” tôi hỏi, không giấu nỗi vẻ phẫn nộ. Đây là
một anh chàng đã tự hào tự xưng mình là một nhà đầu tư giá trị và là người tôi trả
tiền để thuê cậu ta giữ một cái đầu đầy lý tính. Lẽ ra cậu ta phải là một người
đồng điệu với tôi, giúp tôi chộp lấy những cơ hội có một không hai mà thị trường
đang trao cho chúng tôi. Thế mà cậu ta lại không kiểm soát được cảm xúc và
chìm vào hoảng loạn. Cậu ta không thể nào chịu nổi nữa. Đây là một minh chứng
cho thấy căng thẳng có thể diễn ra nhanh đến mức nào vào những thời điểm thế
này - ngay cả một nhà phân tích thông minh và bình tĩnh, trước đây đã từng có
những khoản đầu tư thu lợi lớn cho quỹ, cũng không phải ngoại lệ.
Sau này tôi quyết định không bao giờ thuê thêm một nhà phân tích khác nữa,
để không bộc lộ suy nghĩ của mình cho những lệch lạc tiềm tàng như thế. Như
thường lệ, tôi tốt hơn hết là nên sao chép Warren và Mohnish, cả hai đều không
thuê một nhà phân tích toàn thời gian nào. Không cần phải nói, cả hai đều mua cổ
phiếu giá rẻ nhanh như trở bàn tay vào chính xác thời điểm khi các nhà đầu tư
yếu lý trí đang tìm kiếm bình an tầm lý nơi tiền mặt.
Khi khủng hoảng kinh tế toàn cầu trở nên trầm trọng hơn, sự điên loạn thật
không thể nào tin được. Thậm chí bong bóng bất động sản vỡ còn chưa gây ngạc
nhiên cho tôi. Vài năm trước đầy, tôi hết sức chú ý khi Buffett giải thích tại cuộc
họp thường niên của Berkshire vì sao ông không còn giữ cổ phiếu Freddie Mac:
