đâu. Điều này cũng xảy ra trong quá trình đầu tư. Bản checklist vô giá vì nó tái
định hướng và thách thức sự chú ý hay đi lạc của nhà đầu tư một cách có hệ
thống. Tôi đôi khi vẫn sử dụng bản checklist vào giữa quá trình đầu tư để đào sâu
hiểu biết của tôi về một công ty, nhưng checklist hữu ích nhất khi được dùng vào
cuối quá trình tìm hiểu như một cách để kìm hãm tôi lại.
Cũng phải nói rằng, bạn không nên sử dụng bảng kiểm y hệt như của tôi.
Đây là một quá trình mà tự bạn phải làm lấy mà đừng nên nhờ người khác làm vì
bản checklist của bạn phản ánh kinh nghiệm, kiến thức và những sai lầm trước
đầy mà chỉ duy nhất bạn có được. Then chốt là bạn phải đi qua một quá trình
phân tích rất khó khăn để phát hiện ra bạn đã sai ở đâu trong quá khứ để có thể
nhận ra xem có hay không một lối mòn lặp đi lặp lại hay một lĩnh vực nào đó mà
bạn đặc biệt dễ tổn thương. Chúng ta khác nhau, và cách chúng ta làm mọi thứ rối
tinh rối mù lên cũng thường mang tính cá nhân. Ví dụ, vài nhà đầu tư thường hay
bị thu hút bởi các công ty sử dụng đòn bẩy nhiều. Tôi thì không, nên tôi không
cần có quá nhiều các mục trong bảng kiểm để nhắc nhở tôi khi tìm hiểu môi
trường đầy rủi ro này. Trái lại, Mohnish ít sợ các công ty dùng đòn bẩy nhiều, nên
đây là lĩnh vực mà ông ấy có thể cần phải thận trọng hơn.
Tương tự, một nhà đầu tư như Bill Ackman dường như bị thu hút bởi các cơ
hội liên quan đến các công ty gây tranh cãi mà ban điều hành các công ty này có
vẻ như thích lừa phỉnh các nhà đầu tư nhẹ dạ. Nếu tôi là Bill, tôi sẽ có một mục
trong checklist là “Tôi có bị kéo vào tình huống này không chỉ vì đây là khoản
đầu tư tốt nhất tôi có thể thực hiện, mà bởi vì tôi thích cảm giác hưng phấn khi
điều tra và muốn tìm công lý ở những nơi sai trái?” Tôi không chỉ trích Bill, cậu
ấy là một nhà đầu tư siêu đẳng và nếu là nhà báo điều tra, hẳn nhiên là cậu ấy
cũng sẽ là người vượt trội. Vấn đề ở đây là nhìn nhận chính bản thân mình và
hiểu bản chất mình sẽ dắt mình đi đâu.
Trong trường hợp của tôi, tôi đặc biệt chú trọng việc mọi người thích tôi; tôi
cũng thấy thật khó để nói không với những người tôi thích. Điều này khiến tôi dễ
bị tổn thương trong vài tình huống do nhu cầu cảm xúc này có thể làm nghẽn
mạch đánh giá dựa trên lý trí của tôi. Để chống lại điều này, trong bản checklist
của tôi có cầu, “Có khi nào ý tưởng đầu tư này được cố tình bán cho tôi không?
Liệu có ai đó trong tình huống này được lợi từ quyết định đầu tư của tôi không?
Ai sẽ là người có lợi? Liệu khoản đầu tư này có hấp dẫn một định kiến cá nhân
nào của tôi mà cần phải đánh giá lại hay không?”
