Bất tri lễ, vô dĩ lập
Không biết lễ thì không thể lập thân
Chúng ta sống trong một vòng tròn lễ nghĩa, đây là điều may
mắn của chúng ta, nhưng đồng thời, điều đó cũng đặt ra yêu cầu
với chúng ta: Đó là, mỗi lời nói, hành vi của chúng ta đều phải tuân
thủ “lễ”, không có “lễ” thì không thể nào đứng vững trong xã hội được.
Trong Luận Ngữ, Khổng Tử đã nhấn mạnh nhiều lần điều này.
Hưng ư Thi, lập ư Lễ, thành ư Nhạc.
Thơ có thể gây cảm hứng làm điều tốt, lễ giúp ta lập thân, âm
nhạc giúp ta tu dưỡng, hoàn thành nhân cách.
- Thái Bá - Chương 8.8
Bất tri lễ, vô dĩ lập dã.
Không biết lễ thì không thể lập thân.
- Nghiêu Viết – Chương 20.3
Câu nói thứ nhất có nghĩa là thơ ca làm cho con người ta khởi
phát, còn lễ nghĩa làm cho con người ta đứng vững, âm nhạc làm cho
con người ta trở nên trưởng thành, chín chắn.
Câu nói thứ hai trích từ chương cuối cùng của Luận Ngữ, có
nghĩa là một người không hiểu “lễ” thì không thể nào đứng vững trong
xã hội.
Bất kể là, lễ giúp ta lập thân hay không biết lễ thì không thể lập
thân đều nhấn mạnh tầm quan trọng của “lễ”. Nếu một người
ngay cả lễ nghĩa tối thiểu nhất cũng không hiểu thì làm sao có thể
cư xử và chung sống với người khác?
