Đoạn tuyệt với mô hình việc làm được trả lương dành cho các lao
động nam làm việc toàn thời gian - mô hình này không quan tâm đến
việc sinh con miễn phí của phụ nữ - chính là phân biệt rõ hai hệ thống:
Lao động nghề nghiệp đối lập với lao động không được trả lương và
không sinh ra lợi nhuận nào cả, và chính là tạo ra một quy chế xã hội
cho loại lao động sau, nhưng vẫn cho phép sự kiêm nhiệm cả hai quy
chế với điều kiện không vượt quá một số giờ nào đó. Làm như thế, ta
đoạn tuyệt với quan niệm giản quy (réductionnisme) kéo lao động
không trả lương về phía lao động nghề nghiệp, nhưng vẫn công nhận
ranh giới giữa hai loại lao động - cho dù ranh giới đó là không cố định
trong lịch sử - và tạo thuận lợi cho chúng khớp với nhau. Một cải cách
như thế không thể thực hiện ở mức độ một nước không thôi, cũng như
trong một số nước có nhiều thuận lợi. Từ nay cần phải tìm những giải
pháp ở mức độ toàn thế giới, điều đó giả định các nước có nhiều thuận
lợi phải bắt đầu bằng việc hợp thức hóa những người lao động không
có giấy tờ hợp lệ khi họ chứng minh được là có việc làm. Nhưng các
xí nghiệp cũng phải thừa nhận lao động miễn phí của sự xã hội hóa
(socialisation)
mà các nhân viên của họ là sản phẩm.
Thừa nhận như thế sự tồn tại của một lao động xã hội không
được trả lương - lao động này thể hiện sự biếu tặng của cá nhân cho
tập thể - sẽ cho phép đoạn tuyệt trong nhiều trường hợp với cám dỗ từ
thiện vẫn hoạt động trong sự cứu tế, với điều kiện tiến hành song song
một chính sách đào tạo cho những người lao động xã hội. Những
người này quả thực bị giam hãm trong một lối tiếp cận dựa lên tâm lý
học (psychologisant) và duy bản chất (essentialiste) đối với những
người mà họ phục vụ, vì họ phải vật lộn với đạo đức giai cấp của
chính họ và không có khả năng cung cấp bởi chính họ một sự thừa
nhận xã hội cho các cá nhân mà họ muốn đối đãi “một cách nhân đạo”
(humainement), trong khi chỉ một quy chế mới có thể trả lại cho các cá
nhân này nhân phẩm của họ.
