Hỏi: Đã nói không lọt vào tứ cú, tại sao nói vô tánh diệc vô sanh? Như vậy
là lọt vào cú thứ nhì rồi?
Đáp: Nói tất cả pháp vốn chẳng tự tánh thì làm sao có vô tánh và vô sanh để
làm tự tánh! Hành giả đọc đến chỗ này, chớ nên dùng ý thức để lãnh hội,
cho là đúng hay không đúng: Đã nói pháp vô sanh thì làm sao sanh ra pháp
đúng và pháp không đúng? Đây là cửa ải của Thiền môn, cần phải thấu qua
(tự ngộ) mới được.Kệ này lược giải là để phá chấp, còn muốn hiểu ý Tổ,
cần phải tự tham ngộ mới được.
Tổ lại nói: Khi xưa Đạt Ma Đại Sư mới tới xứ này, vì người ta chưa đủ lòng
tin, nên mới truyền y bát để làm tín thể (vật làm tin) đời đời truyền nhau
thành pháp tắc, lấy tâm truyền tâm đều bảo tự ngộ tự giải, từ xưa Phật Phật
chỉ truyền bản thể, Tổ Tổ mật phó bản tâm. Y bát là mối tranh giành, tới đời
ngươi phải ngưng truyền. Nếu truyền y bát là việc rất nguy hiểm, ngươi
phải đi cho mau, kẻo có người ám hại.
Huệ Năng bạch rằng: Đi xứ nào?
Tổ nói: Gặp Hoài thì ngừng, gặp Hội thì ẩn.
Canh ba lãnh y bát xong, Huệ Năng được Ngũ Tổ đưa đến bến đò Cửu
Giang. Xuống thuyền, Huệ Năng giành chèo.
Tổ nói: Đúng ra ta phải độ.
Huệ Năng nói: Khi mê thì Thầy độ, ngộ rồi tự độ." (Độ có hai nghĩa: 1-Cứu
độ. 2-Đưa đò.) Nói độ là một, nhưng chỗ dùng chẳng đồng. Huệ Năng sanh
nơi biên địa nên giọng nói khó nghe. Được Thầy truyền pháp, nay đã được
ngộ, chỉ nên tự tánh tự độ vậy.
Tổ nói: Như thế! Như thế! Về sau Phật Pháp do ngươi được thịnh hành,
ngươi cứ hướng về phiá Nam mà đi, chẳng nên thuyết pháp sớm, vì Phật
Pháp phải tùy duyên.
