mới: hàng triệu người trốn vé trong những toa tàu chở hàng, ngược
xuôi khắp đất nước để tìm việc. Tiểu thuyết của John Steinbeck Chùm
nho nổi giận (The Grapes of Wrath) kể về gia đình Joad, những người
nông dân nghèo từ Oklahoma đã trải qua chuyến hành trình dài đến
California với hy vọng có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Ở thành phố,
những người vô gia cư cùng nhau dựng lên những chiếc lều bằng gỗ và
hộp thiếc. Làm thế nào mà quốc gia giàu có nhất thế giới lại rơi vào tình
trạng như vậy?
Trong khi nước Mỹ đang vật lộn với cảnh này, nhà kinh tế học
người Anh John Maynard Keynes (1883-1946) tìm cách để giải đáp cho
câu hỏi trên. Ông là một nhà kinh tế nổi tiếng trên thế giới và cũng
được biết đến là một phần của Bloomsbury Group, một nhóm những
nhà văn và nghệ sĩ không theo truyền thống tại Bloomsbury, khu trung
tâm của London. Một trong số họ, tiểu thuyết gia Virginia Woolf, miêu
tả ông là “một con hải cẩu háu ăn” với “hai cằm, bờ môi đỏ” và “đôi
mắt nhỏ” - nhưng lại ngợi ca sự hiểu biết sâu rộng của ông. Tự tin vào
khả năng của bản thân, Keynes đã học kinh tế học vào thời gian rảnh,
nhưng khi tham dự kỳ thi công chức ông lại rất tức giận vì môn đó ông
đạt điểm thấp nhất. Ông nói rằng, “Tôi rõ ràng biết nhiều về kinh tế
học hơn cả giám khảo của tôi.”
Keynes cho rằng kinh tế học truyền thống ngày nay đã vượt ra
khỏi công trình nghiên cứu của các nhà kinh tế học vào thế kỷ 19 nên
tất nhiên nó không thể lý giải được sự khủng hoảng của những năm
1930. Nó cũng không thể giải thích được tại sao những nước giàu lại bị
phá sản. Thông thường những đất nước như Mỹ ngày càng trở nên giàu
có mỗi năm và năm sau sản xuất nhiều hàng hóa, dịch vụ hơn năm
trước. Qua thời gian, nó sẽ khiến cho người dân có được chất lượng
cuộc sống cao hơn. Đôi khi nền kinh tế chững lại và sản xuất được ít
hơn so với năm trước. Các nhà kinh tế gọi đó là sự suy thoái, và Mỹ đã
bắt đầu suy thoái vào cuối những năm 1920. Trong thời kỳ suy thoái,
các công ty sản xuất ít hơn và sa thải các nhân viên của mình; rất nhiều
công ty phá sản. Điều xảy ra ở Mỹ là một cuộc suy thoái rồi sẽ được biết