CHƯƠNG 20
Thế Tiến Thoái Lưỡng Nan Của Tù Nhân
Hãy thử tưởng tượng hai đất nước đang khiêu chiến với nhau. Một
nước trang bị cho mình tên lửa để nhắm vào đối thủ và vì vậy bên kia cũng
làm như vậy. Mỗi đất nước cố gắng để giành được lợi thế bằng việc mua
thêm vũ khí. Kết quả là một cuộc “chạy đua vũ trang”. Cả hai rốt cuộc đều
sở hữu những kho hàng chứa đầy tên lửa nhắm vào đối thủ. Chạy đua vũ
trang là một ví dụ cho “lý thuyết trò chơi”, một lĩnh vực toán học và kinh tế
học xuất hiện vào những năm 1940-1950. Lý thuyết trò chơi nghiên cứu việc
các đất nước, công ty và con người hành động trong các tình huống mà hành
động một bên gây ảnh hưởng lên kết cục đối với bên còn lại. Khi đối thủ của
bạn mua tên lửa, bạn rơi vào tình thế bất lợi và đất nước của bạn trở nên
thiếu an toàn hơn và cũng tương tự đối thủ của bạn cũng thấy vậy khi bạn
mua tên lửa. Mỗi bên cần quyết định phải làm gì trong khi cân nhắc những
việc mà đối thủ của mình có thể làm. Các nhà lý thuyết trò chơi gọi đó là
“sự tương tác mang tính chiến lược”: chúng ta tác động đến nhau (chúng ta
“tương tác”) và vì vậy chúng ta quyết định nên làm gì trước các động thái
