được trả tiền cho những gì họ đóng góp vào sản xuất. Những người có học
thức có kỹ năng khiến họ làm việc hiệu quả hơn, vì vậy họ kiếm được nhiều
tiền hơn. Trong những thập kỷ gần đây, tiến bộ công nghệ đã làm hiệu ứng
đó mạnh mẽ hơn: những người được đào tạo trong ngành lập trình máy tính
và kỹ thuật đã có thể kiếm được thu nhập tốt. Công nhân không có kỹ năng -
những người lật bánh burger và người lau dọn - bị bỏ lại phía sau.
Piketty cho rằng mọi thứ không đơn giản như thế. Ông nói rằng thu
nhập bất thường của những gã khổng lồ cao nhất không phải là kết quả của
năng suất phi thường. Thật dễ dàng khi tính toán năng suất của một người
chặt gỗ - đếm bao nhiêu khúc gỗ họ chặt mỗi ngày là được - nhưng làm thế
nào để bạn tính toán sự đóng góp của một giám đốc điều hành trong một
công ty lớn như Toyota? Thu nhập của công ty phụ thuộc vào nỗ lực của
hàng ngàn người trên toàn cầu và năng suất của một người trong số đó là rất
khó để chốt lại. Piketty cho rằng thay vào đó mức thu nhập hàng đầu được
xác định bởi thói quen và phong tục của công ty, và theo những gì họ đã trả
cho những người hàng đầu trong quá khứ.
Có một thành phần khác của sự bất bình đẳng: tài sản của mọi người,
nhà cửa và cổ phiếu của họ, các doanh nghiệp và đất đai mà họ sở hữu. Thu
nhập bổ sung vào tài sản, nhưng chúng không giống nhau: một người về hưu
được hưởng một khoản tiền hưu trí nhỏ, sở hữu một căn nhà có giá trị thì có
ít thu nhập và nhiều tài sản. Những người giàu nhất trong xã hội tích lũy
được khối tài sản khổng lồ: Bill Gates và Warren Buffett, với tài sản của họ
trị giá hàng chục tỉ đô la, là những ví dụ ngoạn mục.
Piketty đã tìm thấy cái mà ông gọi là “quy luật lịch sử của chủ nghĩa tư
bản” giúp cho của cải ngày càng tăng. Người ta kiếm tiền từ tài sản của họ:
lợi nhuận từ các doanh nghiệp và cổ phần, tiền thuê từ đất. Nếu doanh
nghiệp, cổ phần và đất của bạn trị giá 10 triệu đô la và kiếm được cho bạn 1
triệu đô la một năm thì tỉ suất lợi nhuận trên tài sản của bạn là 10%. Piketty
quan sát thấy rằng trong phần lớn tiến trình lịch sử, tỉ suất lợi nhuận trên tài
sản vượt quá tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Nếu nền kinh tế tăng
trưởng với tốc độ 3%, thì tài sản của bạn tăng trưởng nhanh hơn 7% so với
