tên đó và chôn hắn xuống cát. Ngày hôm sau, Moses lại ra ngoài nhưng lần này
chàng nổi giận khi trông thấy hai người Israel đánh nhau. Khi chàng cố can thiệp,
kẻ gây lộn nhìn chàng mỉa mai: “Chắc mày sẽ lại giết tao như cách mày giết cái
thằng Ai Cập hôm qua rồi chôn xuống cát chứ gì!” Nhận ra mình đã bị phát giác
và tin đồn sẽ sớm đến tai hoàng gia, đưa mình vào vòng nguy hiểm, Moses đã
trốn vào sa mạc và được một gia đình người chăn gia súc cho tá túc.
Chính tại đó, chúng ta đã gặp ông lần đầu tiên, người đã quỳ gối trước một
bụi cây, lắng nghe tiếng nói phán bảo những lời ông không muốn nghe và kêu gọi
ông thực hiện một nhiệm vụ nguy hiểm mà ông không muốn làm. Vẫn là giọng
nói từng lệnh cho Abraham mạo hiểm mạng sống của mình mà chống lại những
ảnh tượng thần linh được cư dân Lưỡng Hà thờ phụng, vẫn là giọng nói đã yêu
cầu Abraham hiến tế con trai Isaac. Và vẫn giọng nói này muốn Jacob đổi tên
thành Israel hay “Thiên Chúa trị vì”.
Đó là một cách nghĩ mới về thần linh. Trước đó, mọi bộ lạc và dân tộc có
thần linh của riêng mình. Việc cho rằng có một vị thần duy nhất điều khiển số
mệnh loài người, có khi của cả lịch sử nữa, là một ý tưởng mới mẻ và đáng sợ.
Khi Moses hỏi lại tên của đối tượng đang nói với mình thì câu trả lời còn gây
lúng túng hơn nữa: “TA LÀ ĐẤNG TỰ HỮU HẰNG HỮU”. Thật khó để xác
định chính xác câu đó nghĩa là gì, nhưng nó gợi ý đấng cất lời phán là nguồn gốc
của mọi sự sống, là năng lượng và ý nghĩa đằng sau mọi thứ từng tồn tại. Và
những ai từng nghe được lời của đấng ấy sẽ cảm thấy việc đi theo sự phán truyền
sẽ đặt họ vào hiểm nguy.
Không phải tiếng nói ấy không trao quyền quyết định cho họ. Chỉ là nó xuất
hiện từ hư không và vang dội trong đầu họ như một ý tưởng không sao thoát nổi.
Nó bảo họ rằng có một vị thần mà thôi, có thể là vị đó. Tất cả các thần linh khác
là do con người bịa ra, do tưởng tượng hoặc nặn đúc dưới bàn tay người mà
thành. Các vị thánh thần ấy chỉ là trò dối trá. Và sự dối trá đã gây hại đến tinh
thần con người phải bị loại trừ. Chính vị Thiên Chúa đích thực duy nhất đó đã
chọn con dân Israel để tuyên bố sự thật ấy cho thế giới. Thật dễ hiểu là ai được
chọn nghe thông điệp ấy cũng sẽ thấy e ngại. Thế giới vốn đã đầy rẫy các vị thần
cùng bầu đoàn tín đồ nhiệt thành và các ngành buôn bán được họ dựng nên để
