những truyền thống tôn giáo của mình. Trong hai trăm năm tiếp theo, người Do
Thái cổ được tự chủ với tôn giáo riêng của mình. Giờ đây, cuối cùng, họ bắt đầu
sống đúng với ý nghĩa của cái tên “Israel”: Thiên Chúa trị vì. Họ thấy mình
không như các quốc gia khác do con người dẫn dắt, mà là một cộng đồng tôn
giáo được Thiên Chúa trị vì, một nền chính trị thần quyền. Họ khởi công xây
dựng lại ngôi đền từng là biểu tượng cho sự hiện diện của Thiên Chúa trong dân
tộc họ, trung tâm của sự hiện hữu của dân tộc. Ngôi đền được xây xong và khánh
thành vào năm 515 TCN.
Không còn một vị vua nào ở nước Israel nữa, thế nên vị giáo sĩ đứng đầu
ngôi đền trở thành người trọng yếu nhất nước. Ông ấy được xem như đại diện của
Thiên Chúa trên trần gian. Cũng chính trong quá trình dài thống nhất đất nước
này, một tục lệ từng là một phần trong lịch sử dân tộc họ từ thời Abraham đã kết
thúc: Sự tiên tri chấm dứt! Bây giờ, thay vì những vị tiên tri sống liên tục đem
đến ngạc nhiên thông qua những lời phán truyền của Thiên Chúa với dân Do
Thái, sách vở đã được thu thập, trong đó tập hợp các câu chuyện về lịch sử được
Thiên Chúa dẫn dắt của dân tộc, và các bộ luật giúp quản lý đời sống nhân dân từ
đó về sau.
Quan trọng nhất trong số đó là bộ năm cuốn sách đầu tiên của Kinh Thánh,
gọi là Ngũ Thư, được các học giả Do Thái viết trên chất liệu là các cuộn giấy cói.
Chính trong giai đoạn hòa bình sau khi trở về từ họa lưu đày này mà cuối cùng,
câu chuyện về mối quan hệ lâu dài giữa dân tộc Do Thái với Thiên Chúa mới
được ghi lại. Từ chỗ là dân tộc gắn với Lời phán mặc khải, giờ đây họ trở thành
dân tộc của Kinh Sách.
Trong những năm mở đầu đó, người ta có cảm giác như tôn giáo của dân Do
Thái đang đi những bước mang tính thể nghiệm. Ta thậm chí có thể mô tả nó như
là một tôn giáo tự do, khi mà đường hướng của nó không do những người chuyên
tu quyết định mà là từ những kẻ nghiệp dư tài năng nghe được lời Thiên Chúa
phán bảo trực tiếp. Đó là cách các tôn giáo ra đời. Chúng bắt đầu thông qua
những người có tài năng thiên bẩm, mà ta gọi là nhà tiên tri hay nhà hiền triết, có
thể nghe được các lời phán và thấy được các khải tượng. Họ kể cho mọi người
biết những gì mình đã nghe và thấy được. Những ai không nghe và thấy được
