mình về khả năng chuyển hoán vào bất cứ lúc nào, và đó là tất cả những gì chúng ta cần để phân tích tình hình
diễn biến của hệ thống kinh tế.
Có thể là trong những hoàn cảnh lịch sử nhất định việc sở hữu đất đai đã mang tính chất của một chuyển
hoán phí cao trong cách suy nghĩ của những người có của. Và vì đất đai giống tiền ở chỗ là độ co giãn về sản xuất
và thay thế của đất có thể là rất thấp
nên có thể hình dung được là đã có những trường hợp trong lịch sử khi nhu
cầu giữ đất đã đóng một vai trò tương tự trong việc duy trì - lãi suất ở mức quá cao như tiền đã đóng vai trò này
trong thời gian gần đây. Khó mà ghi nhận ảnh hưởng này về mặt định lượng vì không có giá trả sau của đất được
tính theo đơn vị của đất mà hoàn toàn tương đương với lãi suất về món nợ bằng tiền. Song, chúng ta có một cái gì
đó đôi lúc gần như tương tự ở dưới dạng lãi suất cao về thế chấp
. Lãi suất cao về thế chấp đất đai thường lớn
hơn lợi tức ròng từ việc canh tác là một đặc điểm quen thuộc của nhiều nền kinh tế nông nghiệp. Các luật lệ chống
cho vay nặng lãi là nhằm chủ yếu chống lại những văn tự cầm cố có tính chất này. Và đúng như vậy. Vì trong tổ
chức xã hội trước đây khi chưa có trái phiếu dài hạn theo nghĩa như ngày nay thì sự cạnh tranh của lãi suất cao về
đồ cầm cố rất có thể cũng đã có tác dụng kìm hãm việc tăng trưởng của cải do đầu tư vào các tài sản vốn (tư liệu
lao động) mới được làm ra, giống như lãi suất cao về trái khoán dài hạn đã có tác dụng trong thời gian gần đây
hơn.
Sau mấy nghìn năm tiết kiệm liên tục của cá nhân, thế giới vẫn nghèo trong việc tích luỹ tài sản vốn. Theo ý
tôi, nên giải thích việc này không phải là do khuynh hướng không biết lo xa của loài người, cũng chẳng vì sự tàn
phá của chiến tranh, mà là do có chuyển hoán phí cao trước đây gắn với việc sở hữu đất đai và bây giờ gắn với
tiền tệ. Về mặt này, quan điểm của tôi khác với luận điểm mà Machall đã diễn đạt với một thái độ giáo điều hiếm
thấy trong Principles of Economics của ông ta, trang 581:
Ai cũng biết rằng việc tích luỹ của cải bị kìm chế và lãi suất được duy trì cho đến nay là do phần lớn
nhân loại muốn được thoả mãn ngay hơn là thoả mãn về sau hoặc, nói cách khác, vì họ không thích “chờ
đợi”.
VI
Trong Luận trình về tiền tệ của tôi, tôi đã xác định nội dung của một lãi suất duy nhất tôi gọi là Lãi suất tự
nhiên, tức là lãi suất mà (theo thuật ngữ trong Luận trình của tôi) duy trì sự cân bằng giữa mức tiết kiệm (như
được định nghĩa trong sách đó) và mức đầu tư. Tôi coi việc đó là sự phát triển và làm rõ khái niệm “lãi suất tự
nhiên” của Wicksell mà theo ông ta đó là lãi suất có thể duy trì sự ổn định của một mức giá nào đó chưa được xác
định hoàn toàn rõ ràng.
Song, tôi đã bỏ qua một thức tế là theo định nghĩa này thì trong bất kỳ xã hội nào cũng có một lãi suất tự
nhiên khác biệt đối với mức giả định về tình trạng có việc làm. Và tương tự, đối với mỗi lãi suất đều có một mức
sử dụng nhân công mà đối với mức này thì lãi suất đó là lãi suất “tự nhiên” với nghĩa là hệ thống sẽ ở trong tình
trạng cân bằng với lãi suất đó và mức sử dụng nhân công đó. Như vậy, đã là sai lầm khi nói về một lãi suất tự
nhiên nhất định hoặc gợi ý rằng định nghĩa trên chỉ đưa ra một giá trị duy nhất của lãi suất không phù thuộc vào
mức sử dụng nhân công. Lúc đó tôi đã không hiểu rằng trong những điều kiện nhất định hệ thống có thể ở trong
trạng thái cân bằng với mức sử dụng nhân công chưa toàn thể.
Bây giờ tôi không còn nghĩ rằng khái niệm lãi suất “tự nhiên”, mà trước đây đối với tôi dường như là một ý
tưởng đầy hứa hẹn, lại có một cái gì đó rất bổ ích hoặc quan trọng để hỗ trợ cho việc phân tích của chúng ta. Đó
chỉ là lãi suất mà sẽ duy trì nguyên trạng; và nói chung, chúng tối không quan tâm quá nhiều đến nguyên trạng
như vậy.
Nếu có một lãi suất nào như vậy, một lãi suất duy nhất và quan trọng, thì đó phải là lãi suất mà chúng tôi có
thể mệnh danh là lãi suất trung hoà
tức là lãi suất tự nhiên theo nghĩa ở trên mà phù hợp với tình trạng có đầy
đủ việc làm khi có các thông số khác của hệ thông, mặc dù tốt hơn là nên gọi lãi suất này là lãi suất tối ưu.
