Chủ nghĩa quản lý và quan điểm kiêu ngạo cũng có thể là các
động cơ thúc đẩy giao dịch. Các lãnh đạo đều quan tâm tới quy mô
(“lớn hơn = tốt hơn”), vì thế, họ thực hiện các giao dịch nhằm
nâng cao quy mô của công ty, từ đó tăng cường tầm ảnh hưởng, tài
chính, các đặc quyền… cho cá nhân họ. Các lãnh đạo thường tỏ ra
lạc quan quá mức khi đánh giá về các cuộc mua lại; nguyên nhân
thường xuất phát từ sự tự hào, nền văn hóa “cá lớn nuốt cá bé”,
hay lòng kiêu ngạo, và việc không chịu học hỏi từ quá khứ, khi mà
đa phần các cuộc giao dịch đều kết thúc trong thất bại.
Đôi khi những lợi ích về thuế cũng là một động lực thúc đẩy giao
dịch, tuy nhiên, đây hiếm khi là lý do duy nhất. Một số cuộc sáp
nhập có thể đem lại những cơ hội giảm thiểu thuế suất cho các
công ty.
CÁC CUỘC SÁP NHẬP TRONG KHU VỰC NHÀ NƯỚC
Mặc dù trọng tâm của cuốn sách và các ví dụ được trình bày trong đây
đều thiên về khu vực kinh tế tư nhân, nhưng các nguyên tắc mà tôi đề cập
cũng có thể áp dụng được cho cả các cuộc sáp nhập trong khu vực nhà nước
và phi lợi nhuận. Tuy nhiên, cần phải lưu ý một số điểm khác biệt. Giao dịch
trong khu vực nhà nước hiếm khi mang tính không thân thiện, bởi vì những
cuộc sáp nhập đó thường là kết quả của những giai đoạn tham khảo ý kiến
lâu dài và – ít nhất là trong môi trường dân chủ - một quá trình lâu dài nhằm
tìm kiếm sự đồng thuận từ các bên liên quan. Nói như thế không có nghĩa là
các cuộc sáp nhập trong khu vực nhà nước không thể bị chi phối bởi một cá
nhân nào – chẳng hạn trường hợp Thị trưởng thành phố New York, ông
Rudolph Giuliani, ba lần tìm cách sáp nhập hai cơ quan y tế của bang, và
những nỗ lực của ông cuối cùng đã được luật pháp chấp thuận vào tháng
11/2001. Nhưng thông thường, cho dù giao dịch được khởi xướng bởi một
cá nhân hay một nhóm, quyết định cuối cùng vẫn phải tuân theo một quá
trình dân chủ.
