to lớn đến khả năng hoạt động và phát triển của một công ty trong một môi
trường cụ thể nào đó.
Trong cuốn Peripheral Vision (Tầm nhìn ngoại biên) mà chúng tôi đã đề
cập, Day và Schoemaker đã phát triển một “bài thi về tầm nhìn chiến lược”.
Đây là một “công cụ chẩn đoán nhằm đánh giá và mài sắc tầm nhìn ngoại
biên của các công ty”. Bài thi kiểm tra về chiến lược của công ty, sự phức
tạp và mức độ dễ thay đổi của môi trường, phương hướng của ban lãnh đạo
công ty, nhận thức của công ty về các hệ thống quản lý kiến thức của mình,
và cơ cấu cũng như các chế độ khích lệ nhân viên. Các tác giả này cho rằng
việc nhận thức về năng lực ngoại biên sẽ cho phép các công ty rà soát môi
trường một cách hiệu quả hơn để xác định những rủi ro tiềm ẩn như những
gì đã xảy ra đối với chiến lược mua lại các cảng của Mỹ của Tập đoàn P&O.
Có lẽ lời khuyên quý giá nhất tìm thấy trong cuốn sách của hai tác giả này
là tập trung vào những thắc mắc “mở”. Một câu hỏi như “Thế giới sẽ như
thế nào vào năm 2020?” khác hẳn so với một câu hỏi mang tính định lượng
như “Số liệu bán hàng của công ty trong quý I năm nay như thế nào?”. Cả
hai câu hỏi trên đều có một vị trí quan trọng riêng, nhưng quá quan tâm tới
riêng một câu hỏi nào cũng có thể mang lại nhiều rủi ro cho công ty.
Vạch kế hoạch tình huống
Sau khi rà soát môi trường và tách biệt những tín hiệu với những ồn ào bề
ngoài, sản phẩm thông tin phân tích làm thế nào để có thể mang lại giá trị
cao nhất cho các giao dịch sáp nhập và mua lại? Câu trả lời là thông qua
việc lên kế hoạch tình huống. Điều đầu tiên cần nhận biết là quá trình lên kế
hoạch tình huống chính là hệ quả của một nền văn hóa bị ám ảnh bởi tương
lai với những rủi ro và cơ hội mà nó mang lại.
Trong số các công ty nổi tiếng về việc sử dụng rộng rãi hoạt động lên kế
hoạch tình huống, có thể kể đến Shell. Theo như biệt ngữ của đội tình huống
của Shell, nhiệm vụ của họ là “giúp công ty vạch ra những quy tắc đối với
ba cấp độ có liên quan tới nhau. Đó là cấp độ dòng gió xoáy thể hiện những
xu hướng lâu dài, những yếu tố không chắc chắn và các nguồn lực; là các hệ
thống thời tiết phản ánh những đặc điểm cụ thể của các khu vực chủ yếu; và
